1-2-ma’ruza

10 - AMALIY MASHG’ULOT 
Tarmoqlarni gidravlik hisoblash ifodalari. 
Reja: 
1.  Suv  tarqatish  tarmoqlarining  gidravlik  hisobi  va  bosim  yo’qolishini 
aniqlash 
2.  Suv  tarqatish  tarmog’i    tizimidagi  bosim  yo’qolishini  hisoblashda  amaliy 
usullar 
 
1. Suv tapqatish tarmoqlarining gidravlik hisobi va bosim yo’qolishini 
aniqlash
 
Xalqasimon  suv  tarqatish  tarmoqlari  asosan  markazlashtirilgan  suv  tahminoti 
tizimida  qo’llanadi.  Bunday  tarmoqlarning  gidravlik  hisobida  suvning  harakat 
tezligi, sarfi, tejamligi va suv o’zatish quvuri ko’rsatkichlari asosida bajariladi. 
Xalqasimon  tarmoqlarni  gidravlik  hisobi  chiziksiz  tenglamali  masala  bo’lib, 
uning yechimini topishda EXM lardan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bunday 
usul  qo’l  mehnatini  birmuncha  yengillashtiradi  va  hisoblash  natijalarining 
ishonchlilik  darajasini  oshiradi.  Xalqasimon  tarmoqlarda  bosim  va  suv  sarfi 
bo’yicha  o’zaro  “bog’lanish”  ni  hisoblashda  (yahni  gidaravlik  hisob)  V.G. 
Lobachev,  X.  Kross  va  I.M.  Andriashev  usullaridan  foydalaniladi.  Suv  tarqatish 
tarmoqlarining  gidravlik  hisoblash  ishlarini  EXM  dan  foydalanib  bajarishda 
yuqoridagi usllardan V.G. Lobachev – X.Kross usuli qulaydir. 
Har  kaysi  suv  tarqatish  tarmog’ini  gidravlik  hisoblash  uchun  shakl  chizilib 
uchastkalarga bo’linadi.