2.9-rasm.
Г
шиш
2.10-rasin.
1. K ontrogayka va prujinalovchi shayba qo'yish y o ‘li bilan
(2.10-
rasm.a).
Bunda qo‘shimcha detallar hisobiga rezbadagi umumiy
qarshilik oshadi.
2. Shplint yoki simdan foydalanib
(2.10-rasm
,
b),
gayka bo ‘lt sterjeniga
shplint yoki sim vositasida m ahkam lab qo‘yiladi.
3. Gaykani detalga maxsus planka yoki shayba yordam ida mahkam lash
y o ‘li bilan
(2.10 -rasm,v).
16
www.ziyouz.com kutubxonasi
2.2-§. V intli juftdagi kuchlar o ‘rtasidagi b o g la n ish
Rezbasi to ‘g ‘ri to‘rtburchakli bo‘lgan vintli juftda kuchlar
oi'tasidagi bogianishni koi'am iz,
2.11-rasm.
Gaykani o4] atrofida
aylantirish uchun o^rtacha d2 diametr bo‘vicha aylanm a F, kuch urinma
shaklda ta’sir qilmoqda, bunda o 'q bo‘yicha ta ’sir qiluvchi F kuch
ta ’sirida gayka o ‘q bo'yicha siljiydi. Vint rezbasini yoyilgan holda
ko‘ramiz, bunda rezba burchak ostida joylashgan tekislik b o iib , gaykani
bir jism shaklda ko‘rish mumkin. Jism qiya tekislik bo‘yicha bir tekisda
siljiganda F, Ft , N, Rf kuchlar ta’sirida muvozanatda b o ia d i. Bunda N-
qiyalik tekislikdagi normal reaktsiya, Rt = f N - ishqalanish kuchi.
Qiyalik tekislikdagi normal reaktsiya N, umumiy R kuchdan ishqala
nish burchagi
q>
ga buralgan. Sxemadan m aium ki.
Ft = F tg (\(/+*>),
[2.1]
Bu formula faqat to ‘g ‘riburchakli rezbalar uchun, bunda #? = arctgf
. Metrik, trapetsiyada, tirak rezbalarda shakli ponasimon bo iganligi
uchun qo‘shimcha ishqalanish hosil b o ia d i. T o‘g ‘ri burchakli rezba
bilan
o ‘tkir
burchakli
rezbalar oi'tasidagi
ishqalanish
kuchlari
bogiiqligini aniqlash
uchun rezba o'ram larini o ‘qqa perpendikulyar
holda koi'am iz, ya'n i rezba o ‘ramining ko iarilish burchagi
0.
T o‘g ‘riburchakli rezbada ishqalanish kuchi Rf = f N lekin
0
b o ig an d a normal reaktsiya N=F,
2 .12a rasm
, bunda Rf = fF b o iad i.
O ik ir burchakli rezbalarda ham R, = fN, lekin N ^ N 1
cosy (2.12b-
rasm),
bunda ^-rezba ishchi yuzasining qiyalik burchagi metrik
rezbalar uchun
r =30°; trapetsiodal rezbalar uchun
r=15°; tirak
rezbalar uchun
y=
3°.
Rezbalarda
b o ig an d a N 1=F, natijada
Rf = -^ - = f* F .
cos^
- i - q - 0 9 1
www.ziyouz.com kutubxonasi
bunda: ^ = - ^ — ishqalanish koeffitsiyentining keltirilgan qiymati.
Ishqalanish burchagining keltirilgan qiymati
(p
1=arctg
cosy
Demak, oMkir burchakli rezbalar uchun aylanm a kuch Ft,
bo ‘ylam a kuch
Fa o ‘rtasidagi bogManishni aniqlash uchun
2.1-
form ulaga ishqalanish burchagi
ni o ‘rniga ishqalanish burchagini
keltirilgan qiymati qo‘yiladi, y a ’ni
Ft=Fatg (\j/+ ^ '),
bunda ?-rezbaning ko‘tarilish burchagi.
i f
if
2.12a-rasm .
Do'stlaringiz bilan baham: |