Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Davlat va huquq nazariyasining predmetini

 ushbu fan o‘rganadigan 

ijtimoiy masalalar tashkil etadi. Bunday masalalar jumlasiga – davlatning 

jamiyat bilan bo‘ladigan serqirra va murakkab aloqalari, davlat va huquqning 

jamiyat siyosiy tizimidagi roli va o‘rni, shuningdek ijtimoiy munosabatlarni 

huquqiy tartibga solishga oid masalalar kiradi. Davlat va huquq nazariyasi 

nafaqat davlat-huquqiy mazmundagi voqea, hodisa va jarayonlarni, balki inson-

larning davlat va huquq haqidagi tasavvurlarini, ya’ni huquqiy ong, huquqiy 

mafkura, huquqiy madaniyatni ham o‘rganadi. Demak, davlat va huquq nazari-

yasi o‘rganadigan masalalar qatoriga aholining ijtimoiy, jamoaviy va individual 

huquqiy hamda siyosiy ongi, siyosiy-huquqiy madaniyati ham kiradi.

Yuqorida ta’kidlanganidek, davlat va huquq nazariyasining predmetini 

davlat va huquq mavjud bo‘lishi va rivojlanishining eng umumiy qonuniyatla-

rini o‘rganish tashkil etadi. 

«Qonuniyat»

 deganda voqea, hodisa va jarayon-

larning mohiyatini ifodalovchi qat’iy, real aloqalar tushuniladi. Demak, davlat 

va huquq nazariyasi fani davlat va huquqning mohiyati, amal qilishi hamda 

namoyon bo‘lishini ifodalovchi eng qat’iy aloqalarni, xususiyat va omillarni 

o‘rganadi. Shu tarzda fanimiz davlat va huquqning mohiyatini anglab yetishga 

ko‘maklashadigan ilmiy ta’riflar va kategoriyalarni shakllantiradi, davlat va 

huquq rivojlanishining qonuniyatlarini ochadi.

Ma’lumki, davlat va huquqqa doir masalalar barcha sohaviy yuridik fan-

lar, jumladan, boshqa ijtimoiy fanlar (tarix, falsafa, siyosatshunoslik va h.k.) 

tomonidan ham o‘rganiladi. Ularning barchasidan farqli o‘laroq, davlat va 

huquq nazariyasi jamiyatda davlat va huquq amal qilishi va rivojlanishining