Agrotexnologiyalar instituti

Namunaviy nusxalar usuli buiicha xosildorlikni xisoblash uchun misol 
O‗simlik o‗sadigan jarlikda 5 ga maydonda marshrut yo‗lakning xar 30 bo‗lagida
 2 m kenglikdagi yo‗lakda, 20 qadam bilan otquloq 
o‗simligining nushalar sonini aniklaymiz. 
Qadamning o‗rtacha uzunligi 65 sm. SHunday qilib, xar bir bulak yo‗lda tovar 
nushalar sonini 25 m maydonda aniqlanadi. (20 x 0.65 x 2) 
30 bo‗lakdagi o‗simliklar sonining o‗rtacha arifmetigi 12.3 ni, hatolik 1.26 nushani tas
hkil etadi. Hisoblash M+m shuni ko‗rsatadiki, har bir bo‗lak yo‗lkasidagi tovar nushal
ar soni 12.3+1.26 ni tashkil etadi. 
5  ta  namunaviy  nushalar  olindi,  har  bir  ildiz  nushasi  tortildi  va  bitta  ildizni 
nushasining o‗rtacha massasi hisoblandi. 
Ildizni og‗irligining o‗rtacha arifmetik 84.9 gr, hatolik 6.1 gr tashkil etdi, shunday 
qilib: M+ m = 74.9+6.1 
Xosildorlikni xisoblash (M+ m)x(M
2 
+ m
2 
) M
1
xM
2
=12
, 
3x74, 9-921,3 
M
1
x m
2
 formula bo‗yicha 
 
m
1,2
= (M
2
 x m
1
) + (M
1
 x m
2
) = (103 x 6,1) +(74,9 x 1,26) = (76)2+ (94,37) 
 
=
14530,7= 120 
 
SHunday qilib hosildorlik 25 m
2
ga 921 + 120 yoki 1 m
2 
36.8 +4.8 g/m 
2 
ni tashkil 
etadi. 
Bu erda: M
1
- nushalar sonini o‗rtacha arifmetik 
M
2
 -  xom  ashyo  massasining  o‗rtacha 
arifmetik  m
1
 -  nushalar  sonining  o‗rtacha 
arifmetik hatoligi 
m
2
 - xom ashyo massasining o‗rtacha arifmetik hatoligi 

---