Agrotexnologiyalar instituti

I 
II 
III 
IV 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
1 
2 
3 
4 
 
Biroz  farqlanadigan  kichik  bo'lakchalarda  joylashtirilgan,  ayniqsa,  tuproq 
qatlami  bir  hil  bo'lmagan  sharoitda  variantlar  takrorlanishi  5-6  martani  va  undan 
ham ortiqni tashkil etadi. 
 
3.Tajriba maydoniga variantlar va qaytarilishlarni joylashtirish.  
 
Variantlarning 
joylashtirilishi. 
Sug'orma 
dehqonchilik 
sharoitida 
bo'laklarning  qulay  shakli-cho'ziq  to'g'ri  to'rtburchak,  tomonlari  nisbati  tahminan 
1:20;  1:25;  va  undan  kattaroq,  odatda,  uzun  tomoni  nishablik  bo'yicha  tuproq 
hilma-hilligini baravar qamrab olishi bilan izohlanadi. 
Variantlar  tajriba  dalasi  bo'laklari  bo'yicha  3  guruhdagi  usullar  asosida 
joylashtiriladi:  standart  (andozali),  sistemali  (tartibli)  va  rendomizatsiyalangan 
(tasodifiy). 
Standart  (andozali)  usulda 
har  1-2  variantdan  so'ng  nazorat-standart 
joylashtiriladi. 
Sistemali (tartibli) usulda 
variantlar asosan tartib bilan joylashtiriladi. 
Masalan, birinchi takrorlanishda ular, 1,2,3,4,5 va 6 tarzda raqamlangan bo'lsa, bu 
tartib boshqa takrorlanishlarda ham saqlanadi. 
Rendomizatsiya (tasodifiy) usulida 
variantlar har bir takrorlanishda tasodifan, 
ya'ni qur'a tashlash asosida joylashtiriladi. Bu usul quyidagicha amalga oshiriladi: 
Tajriba variantlari raqami bir hil hajmdagi qog'ozchalarga yozilib, bir idishga 
solinadi-da,  yahshilab  aralashtirilgach,  birma-bir  tortib  olinadi.  Shunday  tarzda 
tegishli  variant  olingan  qog'ozda  ko'rsatilgan  raqam  bilan  belgilanadi,  birinchi 
takrorlanish, so'ng boshqa takrorlanish variantlari shu tartibda joylashtiriladi. 
Dala  tajribasi  natijalarining  ishonchlik  darajasini  belgilash  uchun  statistik 
(matematik)  baholash  talab  etiladi.  Buning  uchun  variantlarni  joylashtirishda 
rendomizatsiyaga asoslangan zamonaviy usuldan foydalaniladi. 
Bir  takrorlanishning  barcha  variantlari  hududiy  jihatdan  birlashtirilgan,  ya'ni 
bir  qator  (yarus)da  joylashgan  bo'lishi  kerak.  Tajribaning  barcha  takrorlanish  va 
variantlari  bir  qatorda  joylashsa,  yanada  yahshi  bo'ladi  (2.1-chizma).  Ammo, 
ko'pgina hollarda hudud va dalaning joylashish holati tajribani bir qatorga qo'yish 
imkonini  bermaydi.  Shuning  uchun  takrorlanish  (qaytariq)larni  qator  (yarus)lar 
bo'yicha joylashtirish mumkin (2.2 va 2.3-chizmalar). Ikki va undan ortiq parallel 

---