Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

faol 

bo‘lishiga

  e’tibor berish lozim. Ximoya qilishda tajovuzchi va 

mudofaalanuvchining harakatlari aynan bir xil bo‘lishi, shuningdek, 

tajovuz qilish va himoyalanish vositalarining bir xil bo‘lishi talab 

etilmaydi. Bundan tashqari, mudofaalanuvchi harakatlarining faol ekanligi 

yana ular bevosita tajovuzchiga qarshi qaratilganligida namoyon bo‘ladi. 

Zaruriy mudofaa jarayonida himoya qilishda harakatlarning faol 

ekanligi, u nafaqat tajovuzga javob berish, balki aks hujumga o‘tishi 

mumkinligi, tajovuz qiluvchi shaxsni unga zo‘rlik ishlatish orqali 

majburlashga o‘tishi mumkinligida ifodalanadi. 

Ijtimoiy  xavfli tajovuzga javob berish faol himoya harakatlari 

qo‘llanmagan holda, passiv himoya qilish orqali (masalan, hujumdan 

qochish, qochib ketish va hokazolar) amalga oshirilgan holatlar zaruriy 

mudofaa sifatida tan olinmaydi, hatto uning oqibatida tajovuz qiluvchiga 

ma’lum zarar yetkazilgan bo‘lsa ham (masalan, quvlash davomida 

392 

 

---

tajovuzchi yiqilib tushib, tan jarohatini olgan bo‘lsa va hokazo). Bunday 

harakatlar, umuman, hatto jinoyatning rasman belgilariga ham ega 

bo‘lmaydi, shuning uchun bunday shaklida zaruriy mudofaa sifatida 

malakalanishi mumkin emas.  

Zaruriy mudofaada himoya qilish qonuniyligining majburiy sharti 

uning