Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

1  Mirziyoyev  Sh.M.  Buyuk  kelajagimizni  mard va  oliyjanob  xalqimiz  bilan
 
quramiz.  -  Т.:  0 ‘zbekiston,  2017.  -469 b.
365

---

zamonda  milliy  o‘zligimiz,  azaliy  qadriyatlarimizga  yot  va  be- 
gona  bolgan  turli  xil  xurujlar,  yoshlarimizning  ongi  va  qalbini 
egallashga qaratilgan g‘arazii  intilishlar tobora kuchayib borayot- 
gani  barchamizni  yanada  hushyor  va  ogoh  bolishga  da’vat  eti- 
shi tabiiydir.  Shu  sababli yoshlar  o‘rtasida  soglom turmush tarzi 
tamoyillarini  qaror  toptirish,  ularni  giyohvandlik,  axloqsizlik, 
chetdan  kirib  kelayotgan  har  xil  zararli  ta’sirlardan,  «ommaviy 
madaniyat»  niqobi  ostidagi  tahdid  va  xatarlardan  asrash  masa- 
lalari  bir  zum  ham  e’tiborimizdan  chetda  qolmasligi  darkor»1. 
«Ommaviy  madaniyat»  illat  sifatida  haqiqat,  go‘zallik,  ezgulik 
singari muqaddas tushunchalarni umumiste’molchilik ehtiyoji bi­
lan boglab,  iste’mol va tovar sifatida xaridorgir bolishiga qaratil­
gan maqsadni targlb qiladi.  Bu esa pirovardida «bozor adabiyoti», 
«bozor san’ati»  degan ma’naviyatga tahdid soluvchi hodisalarning 
«gullab-yashnashi» uchun imkon yaratadi.
XX  asrning  70-yillarida  ko‘plab  sotsiologlar,  faylasuflar, 
san’atshunoslar  «ommaviy madaniyat»ning  ijtimoiy taraqqiyotga, 
ayniqsa umummadaniy jarayonlarga ta’siri haqida bir qator tadqi- 
qotlami olib borgan edilar. Xususan,  sotsiolog Ch.Reych o‘zining 
«Gullayotgan  Amerika»  kitobida  «Isyonkor  yoshlar  o‘zlarining 
shaxsiy  «madaniyat»larini  yaratmoqdalarki,  bu  madaniyatning 
asosini  kiyim,  musiqa  va  narkotiklar  tashkil  etmoqda.  Yosh 
«isyonkorlar» madaniyatning ijtimoiy taraqqiyot bilan bogliq fal­
safiy,  axloqiy,  estetik ahamiyatidan hamda  muomala  va  muloqot 
madaniyatidan  yuz  o‘girgan  holda  o‘zlariga  mos  qadriyatlarni 
yaratmoqdalar  va  ularni  himoya  qilmoqdalar.  Bu  kabi  «yangi 
odam»  uchun  mazkur  qadriyatning  asosi  —  bu  o'zini  mavjud 
tizimdan  tashqarida  his  qilishga  bolgan  layoqatidir»,  -   degan 
fikrni bayon etgan edi.
«Ommaviy  madaniyat»ning  asl  maqsadi  har  kuyga  so- 
lish  mumkin  bolgan  olomonni  shakllantirish  bolgani  bois,  u 
ma’naviy oziq beradigan, badiiy yuksak,  o‘quvchini mushohadaga 
undab,  tasavvur  olamining  kengayishiga  xizmat  qiladigan  asar-