O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti


 . 2 .   As a l,   o vqa tlilik   qiyma ti,   a s s o rtime nti  va   s ifa tig a



Download 2,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/416
Sana02.01.2022
Hajmi2,17 Mb.
#309226
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   416
Bog'liq
Tovarshunoslik. O‘quv qo‘llanma

3 . 2 .   As a l,   o vqa tlilik   qiyma ti,   a s s o rtime nti  va   s ifa tig a  

qo ‗yila dig a n  ta la bla r   

 

Mamlakatimiz 



yuqori 

darajada 

rivojlangan 

asalarichiligi 

bilan 

mashhurdir.  Qulay  iqlim  sharoiti,  asal  beruvchi  o„simliklarning  mo„l-ko„lligi 



asalarichilikni  xalq  xo„jaligining  muhim  tarmog„iga  aylantirdi.  O„zbekiston 

asalari  oilalarining  soni  jihatidan  va  asal  etishtirish  bo„yicha  MDH  ichida 

birinchi  o„rinda  turadi.  Mamlakatdagi  asal  etishtiruvchi  asosiy  xo„jaliklar-jamoa 

xo„jaliklari  hisoblanadi.  Ularning  asalarichiligi  har  yili  mamlakatimizga  minglab 

tonna  asal  va  juda  ko„p  mum  etishtirib  beradi.  Asal  etishtirish  yildan-yilga 

o„smoqda.  

Umuman,  asal  engil  hazm  bo„luvchi  shakarlardan,  ya‟ni  glyukoza  bilan 

fruktozadan  iborat  bo„lib,  ularning  miqdori  asalda  65  dan  80%  gacha  bo„ladi. 

Bundan  tashqari  asal  tarkibida  15  -  25%  suv,  organiq  kislotalar  (olma  kislotasi, 

vino  kislotasi,  limon,  sut,  shovul  kislotasi),  oz  miqdorda  oqsil,  vitaminlar, 




63 

 

xushbo„y  va  bo„yoq  moddalari  bor.  Asal  yuqori  kaloriyali  oziq-ovqat  bo„lib,  u 



organizmda  to„la  hazm  bo„ladi.  Uning  shifobaxsh  xususiyati  ham  bor,  ya‟ni 

ichaklarning  ishini  yaxshilaydi,  asablarni  mustahkamlaydi,  yurak  muskullarining 

faoliyatini  oshiradi.  

Asal  olinish  usuliga  qarab,  ikki  turga  bo„linadi:  mumli  asal  va tsentrifuga 

yordamida  olingan  asal  Mumli  asal  savdoga  kam  chiqariladi;  u  umuman 

xavaskor  asalari  xo„jaliklarida  olinadi.  Mumli  asalning  sotilishidan  foyda,  yo„q, 

chunki  qimmatli  xom  ashyo  mum  chikitga  chikib  ketadi.  Tsentrifuga  yordamida 

olinadigan  asal  savdo  asalining  asosiy  turi  hisoblanadi.  U  mumdan 

tsentrifugalash  usuli  bilan  tortib olinadi.         

Tabiiy asal shirin ta‟mli, o„z turiga xos, nafasi xushbo„y hidli, quyuq, bir 

xilda  cho„ziluvchan,  rangi  oqish  va  qizg„ish  va  hatto  jigar  rang  bo„lishi  kerak; 

idishlarning  achchiq  ta‟mi  va  hididan,  achish  belgisidan,  asalari,  qurt,  kapalak, 

mum  bo„lakchalari  va  boshqa  qo„shilmalardan  holi  bo„lishi  talab  etiladi. 

Asalning  qand,  kraxmal,  patoka,  un,  o„simlik  bargidagi  shiradan  olingan  asal 

bilan  aralashtirib  qalbakilashtirilishiga  yo„l  qo„yilmaydi.  Suvda  eritilgan  asal 

loyqalanmasligi  va  cho„kindi  hosil  qilmasligi  kerak.  shakarlanib  qolgan  asal 

nuqsonli hisoblanmaydi  .  

Asal  32  va  48 



kg

  sig„imli

 

lipadan  yasalgan  yog„och  bochkalarga,  250, 



500  va  1000  glik  shisha  bankalar  hamda  sut  flyagalari,  bidonlar,  tunuka  va 

oqartirilgan  temir  bankalarga  joylanadi.  Asalni  quruq,  salqin,  yaxshi  shamollatib 

turiladigan,  harorati  5-10°C  va  havosining  nisbiy  namligi  ko„pi  bilan  60-70% 

bo„lgan xonalarda saqlash tavsiya etiladi.   



Sun‘iy  asal

  shakardan  olinadi.  shakar  suvda  eritiladi,  unga  limon  yoki 

vino  kislotasi  qo„shiladi  va  hosil  bo„lgan  eritma  qaynatiladi.  Natijada  saxaroza  - 

glyukoza  va  fruktoza  aralashmasi  paydo  bo„ladi.  shu  aralashma  pishiriladi  va 

xushbo„y  moddalar  yoki  tabiiy  asal  qo„shilib  xushbo„y  qilinadi. Sun‟iy asalning 

sifat  belgilari,  joylanadigan  idishlar  va  saqlash  shartlari  tabiiy  asalniki  bilan  bir 

xildir.   



64 

 

 




65 

 


Download 2,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   416




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish