O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti


 Alisher Navoiy iqtisodiy t‟limoti



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/271
Sana02.01.2022
Hajmi4,73 Mb.
#306804
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   271
Bog'liq
iqtisodiy talimotlar tarixi

3.5. Alisher Navoiy iqtisodiy t‟limoti 
 
 
Alisher Navoiy (1441–1501) buyuk shoir 
va  davlat  arbobi.  U  o‗z  davrining  siyosiy  va 
iqtisodiy  ahvolini  yaxshilash,  mamlakatning 
iqtisodiy  qudratini  barqarorlashtirish  uchun 
kishilarda vatanparvarlik his-tuyg‗usini uyg‗o-
tish zarurligini yaxshi tushungan. 
 
Navoiyning 
«Hiloliya»
,  deb  nomlangan 
dastlabki asari uning ijtimoiy-iqtisodiy  fikrlari 
shakllangan  asar  hisoblanadi.  U 
shaxsning 
tarixdagi 
o„rniga
 
katta 
e‘tibor  berib, 
Alisher Navoiy (1441–1501)
 


63 
 
mamlakatning  iqtisodiy  ahvoli  mamlakat  hukmdorining  aql-idroki  va 
qobiliyatiga  bog‗liqligini  uqtiradi.  ―Agar  mamlakat  hukmdori  fanlarni, 
ayniqsa,  iqtisodiyot,  tarix,  falsafa  va  siyosiy  fanlarni  mukammal  bilsa, 
o‗zi  boshqarayotgan  mam-lakat  obod  va  badavlat  bo‗ladi,  agar  aksi 
bo‗lsa,  mamlakat  qashshoq  va  xarob  bo‗ladi‖,  –  deydi  Navoiy.  Keyin-
chalik  jamiyatning  rivojlanishida  iqtisodchilarning  va  davlat  arbob-
larining  ahamiyati  katta  ekanligini  ingliz  olimi  J.M.Keyns  ham  qayd 
qilib o‗tadi. 
 
Navoiy  mamlakat  iqtisodiyotini  yuksaltirishda  qishloq  xo‗jaligi 
ishlab  chiqarishiga  alohida  e‘tibor  berdi.  Uning  fikricha,  Markaziy 
Osiyo sharoitida irrigatsiya inshootlarini kengaytirish – dehqonchilikni 
rivojlantirishga olib keluvchi muhim omillardan hisoblanadi. Shu bois, 
juda  ko‗p  kanal  va  ariqlar  qazildi.  Asosiy  ishlab  chiqarish  vositasi 
bo‗lgan  yerni  kengaytirishga,  uning  unumdorligini  oshirishga  katta 
e‘tibor berildi.  
 
Navoiy  boylikni  ikki  yo‗l  bilan  topish  mumkinligini  ta‘kidlaydi. 
Birinchi yo‗l bu o‗z mehnati bilan boylik to‗plash, yig‗ish va o‗ziga to‗q 
yashash.  Bunday  boylikni  u  qo‗llab-quvvatlagan.  Navoiy  olingan 
boylikni  uch  qismga  bo‗lib,  uning  birinchi  qismini  ketgan  xarajatlarga, 
ikkinchi  qismini  o‗zining  va  oilasining  ehtiyojlariga,  uchinchi  qismini 
esa  aholining  ijtimoiy  manfaatlariga  sarflashni  tavsiya  etgan.  Navoiy 
ko‗pgina  madrasa,  shifoxona,  hammom,  ko‗prik  va  boshqalarni  o‗z 
hisobidan  qurdirgan.  Boylik  topishning  ikkinchi  yo‗li  bu  o‗g‗irlik, 
ta‘magirlik va zo‗rlik hisobiga boylik orttirishdir. Navoiy bunday boylik 
orttirish nomaqbul usul ekanligini uqtiradi. 
Navoiy 
o‗zining 

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish