Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi



Download 4,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet213/643
Sana01.01.2022
Hajmi4,93 Mb.
#302989
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   643
Bog'liq
Mantiq

Baholash

.  Aksiologiyaning  asosiy  kategoriyalari  qatoriga  qadriyat  bilan  bir  qatorda  hajman  juda  keng 

tushuncha  –  «baholash»  ham  kiradi.  Baholash  –  buyumning  inson  faoliyati,  uning  ehtiyojlarini  qondirish 

uchun ahamiyatini  anglab etish  vositasi.  Baholash sub’ektning o‘z hayoti va faoliyati uchun hodisalarning 

ijtimoiy  ahamiyatini  aniqlashidir.  U  insonga  hodisalar  dunyosida  mo‘ljal  olish  imkonini  beradi,  uning 

faoliyatini yo‘lga soladi. Baholash universaldir: u sezgilar va aql-idrok darajasida, emotsiyalar va tuyg‘ular, 

tasavvurlar,  idroklar,  mulohazalar,  mayllar,  istaklar,  intilishlar,  afzalliklar  va  albatta,  faoliyat  ko‘rinishida 

ro‘yobga chiqib, inson hayot faoliyatining barcha turlariga ta’sir ko‘rsatadi. 

Baholashning  mohiyatini  teranroq  anglab  etish  uchun  uni  «qadriyat»  bilan  solishtirish  o‘rinli  bo‘ladi. 

Baholash va qadriyat – bir-biri bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan tushunchalar, lekin ularning o‘rtasida jiddiy farq 

ham mavjud. Xo‘sh, bu farq nimalarda ko‘rinadi? 

Birinchidan, qadriyat biz baho berayotgan narsa, ya’ni baholash predmeti bo‘lsa, baholash – bu baho berish 

jarayoni, ya’ni aqliy faoliyat bo‘lib, uning natijasi o‘laroq borliqning muayyan predmeti biz uchun qanday 

qimmatga  ega  ekanligi  aniqlanadi.  Predmetni  yoki  uning  xossasini  foydali,  yoqimli,  yaxshi,  chiroyli  deb 

topib, biz baholashni amalga oshiramiz.  

Ikkinchidan, faqat ijobiy ahamiyat kasb etuvchi qadriyatlardan farqli o‘laroq («salbiy qadriyatlar» bo‘lishi 

mumkin  emas),  berilgan  baho  ijobiy  bo‘lishi  ham,  salbiy  bo‘lishi  ham  mumkin.  Biz  muayyan  predmetni 

yoki  uning  xossasini  foydali  emas,  balki  zararli  deb,  topishimiz,  muayyan  xatti-harakatni  yomon,  axloqqa 

zid deb, baholashimiz, ko‘rilgan filmni mantiqsiz deb, qoralashimiz mumkin. Bunday fikrlarning barchasi 

baholash hisoblanadi. 

Uchinchidan, qadriyat amaliy munosabat mahsuli sifatida ob’ektiv hisoblanadi. Baholash esa, sub’ektivdir. 

U ob’ektiv qadriyatning sifatigagina emas, balki baholovchi sub’ektning ijtimoiy va individual fazilatlariga 

ham bog‘liqdir. Ayni shu sababli, ayni bir hodisa ayni bir davrda yashayotgan odamlar tomonidan turlicha 

baholanishi mumkin. 




Download 4,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   643




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish