134
𝑈
𝑠𝑑
= 𝑖
𝑠𝑑
𝑟
𝑠
+
𝑑𝜓
𝑑
𝑑𝑡
− 𝜔
𝑠
(1 − 𝑠
𝑀
)𝜓
𝑞
;
𝑈
𝑠𝑞
= 𝑖
𝑠𝑞
𝑟
𝑠
+
𝑑𝜓
𝑞
𝑑𝑡
− 𝜔
𝑠
(1 − 𝑠
𝑀
)𝜓
𝑑
;
𝑢
𝑓
=
𝑑𝜓
𝑓
𝑑𝑡
+ 𝑟
𝑓
𝑖
𝑓
0 =
𝑑𝜓
𝐷𝑑
𝑑𝑡
+ 𝑟
𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
0 =
𝑑𝜓
𝐷𝑞
𝑑𝑡
+ 𝑟
𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
𝑀
Э
=
3
2
(𝛹
𝑑
𝑖
𝑠𝑑
− 𝛹
𝑞
𝑖
𝑠𝑞
)
𝐽𝜔
𝑠
𝑑𝑠
𝑀
𝑑𝑡
= 𝑀
МЕХ
− 𝑀
Э
}
(1)
𝜓
𝑑
= 𝐿
𝑠𝑑
𝑖
𝑠𝑑
+ 𝑀
𝐴𝑑
(𝑖
𝑓
+ 𝑖
𝐷𝑑
)
𝜓
𝑞
= 𝐿
𝑠𝑞
𝑖𝑠
𝑞
+ 𝑀
𝐴𝑞
𝑖
𝐷𝑑
𝜓
𝑓
= 𝐿
𝑓
𝑖
𝑓
+ 𝑀
𝐴𝑑
𝑖
𝑑
+
3
2
𝑀
𝐴𝑑
𝑖
𝑠𝑑
𝜓
𝐷𝑑
= 𝐿
𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
+
3
2
𝑀
𝐴𝑑
𝑖
𝑠𝑑
+ 𝑀
𝐴𝑑
𝑖
𝑓
𝜓
𝐷𝑞
= 𝐿
𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
+
3
2
𝑀
𝐴𝑞
𝑖
𝑠𝑞
}
(2)
бу ерда s
M
=(ω
r
-ω
s
)/ω
s
– сирпаниш; J – инерция моменти; M
MEX
–машина валидаги механик
момент; M
Э
– машинанинг электромагнит моменти.
L
sd
, L
sq
– статор чулғамининг бўйлама
ва кўндаланг ўқлари бўйича индуктивлиги; M
Ad
, M
Aq
– машинанинг бўйлама ва кўндаланг
ўқлари бўйича ҳар қандай жуфт контурнинг ўзаро индуктивлиги[7].
Бўйлама ва кўндаланг ўқ бўйича қўзғатиладиган
синхрон машинанинг
дифференциал тенгламалари қўйидагича бўлади:
Икки ўқ бўйича қўзғатиладиган синхрон машинанинг контурларининг оқим
илашимлиги қўйидагича ҳисобланади:
𝑈
𝑑
= 𝑟
𝑠
𝑖
𝑑
+ 𝑝𝛹
𝑑
− 𝛹
𝑞
𝜔
𝑈
𝑞
= 𝑟
𝑠
𝑖
𝑞
+ 𝑝𝛹
𝑞
+ 𝛹
𝑑
𝜔
𝑈
𝑓𝑑
= 𝑟
𝑓𝑑
𝑖
𝑓𝑑
+ 𝑝𝛹
𝑓𝑑
𝑈
𝑓𝑞
= 𝑟
𝑓𝑞
𝑖
𝑓𝑞
+ 𝑝𝛹
𝑓𝑞
0 = 𝑟
𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
+ 𝑝𝛹
𝐷𝑑
0 = 𝑟
𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
+ 𝑝𝛹
𝐷𝑞
𝑀
Э
=
3
2
(𝛹
𝑑
𝑖
𝑠𝑑
− 𝛹
𝑞
𝑖
𝑠𝑞
)
𝐽𝑝𝜔 = 𝛹
𝑑
𝑖
𝑞
− 𝛹
𝑞
𝑖
𝑑
− 𝑀
МЕХ
}
(3)
𝛹
𝑑
= 𝑥
𝜎
𝑖
𝑑
+ 𝑥
𝑎𝑑
(𝑖
𝑑
+ 𝑖
𝑓
+ 𝑖
𝐷𝑑
) = 𝑥
𝜎
𝑖
𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
𝛹
𝑞
= 𝑥
𝜎
𝑖
𝑞
+ 𝑥
𝑎𝑞
(𝑖
𝑑
+ 𝑖
𝐷𝑞
) = 𝑥
𝜎
𝑖
𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
𝛹
𝑓𝑑
= 𝑥
𝜎𝑓𝑑
𝑖
𝑓𝑑
+ 𝑥
𝑎𝑑
(𝑖
𝑑
+ 𝑖
𝑓𝑑
+ 𝑖
𝐷𝑑
) = 𝑥
𝜎𝑓𝑑
𝑖
𝑓𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
𝛹
𝑓𝑞
= 𝑥
𝜎𝑓𝑞
𝑖
𝑓𝑞
+ 𝑥
𝑎𝑞
(𝑖
𝑞
+ 𝑖
𝑓𝑞
+ 𝑖
𝐷𝑞
) = 𝑥
𝜎𝑓𝑞
𝑖
𝑓𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
𝛹
𝐷𝑑
= 𝑥
𝜎𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
+ 𝑥
𝑎𝑑
(𝑖
𝑑
+ 𝑖
𝑓𝑑
+ 𝑖
𝐷𝑑
) = 𝑥
𝜎𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
𝛹
𝐷𝑞
= 𝑥
𝜎𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
+ 𝑥
𝑎𝑑
(𝑖
𝑞
+ 𝑖
𝐷𝑑
) = 𝑥
𝜎𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
}
(4)
3 ва 4 тенгламалардан контурларнинг оқим илашимлигини топамиз:
.
𝛹
𝑑
= (𝑥
𝜎
𝑖
𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
) =
1
𝑝
(𝑈
𝑑
+ 𝛹
𝑞
𝜔 − 𝑟
𝑠
𝑖
𝑑
)
𝛹
𝑞
= (𝑥
𝜎
𝑖
𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
) =
1
𝑝
(𝑈
𝑞
− 𝛹
𝑑
𝜔 − 𝑟
𝑠
𝑖
𝑞
)
𝛹
𝑓𝑑
= (𝑥
𝜎𝑓𝑑
𝑖
𝑓𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
) =
1
𝑝
(𝑈
𝑓𝑑
+ 𝑟
𝑓𝑑
𝑖
𝑓𝑑
)
𝛹
𝑓𝑞
= (𝑥
𝜎𝑓𝑞
𝑖
𝑓𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
) =
1
𝑝
(𝑈
𝑓𝑞
+ 𝑟
𝑓𝑞
𝑖
𝑓𝑞
)
𝛹
𝐷𝑑
= (𝑥
𝜎𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
+ 𝛹
𝛿𝑑
) = −
1
𝑝
𝑟
𝐷𝑑
𝑖
𝐷𝑑
𝛹
𝐷𝑞
= (𝑥
𝜎𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
+ 𝛹
𝛿𝑞
) = −
1
𝑝
𝑟
𝐷𝑞
𝑖
𝐷𝑞
}
(5)
1 ва 3 –тенгламалар тизими орасидаги фарқ шундан иборатки, 3-тенгламалар
тизимида d ва q ўқлари бўйича қўзғатиш чулғамининг
тенгламаси келтирилган, 1-
тенгламалар тизимида
𝛹
fq
мавжуд эмас. 3 –тенгламалар тизимида иккинчи ўқ q - ўқи учун
ҳам оқим илашимлиги келтирилган.
Электр машиналарининг дифференциал тенгламларини ечиш учун иккита усул
мавжуд бўлиб, улар 1-аналитик ва операторли методлардир.
Аналитик метод асосан
чизиқли тенгламаларни ечишда фойдаланилади, операторли методи эса ночизиқли
135
тенгламаларни ечишда кенг қўлланилади. Бизнинг юқорида
келтирган синхрон
генераторларимизнинг дифференциал тенгламалари ночизиқли хусусиятга эга,
чунки
магнит ўзакнинг тўйиниши эътиборга олинган[9].
3- ва 5-тенгламалар тизимига асосан бўйлама-кўндаланг ўқ бўйича
қўзғатиладиган синхрон генераторларнинг қўзғатишни автоматик ростлаш қурилмаси
нотўғри созланган ҳолатдаги ўз-ўзидан тебраниш жараёнини тадқиқ қилиш учун Simulink
Matlab дастурида структурали схемаси тузилди.
Do'stlaringiz bilan baham: