www.ziyouz.com kutubxonasi
21
— Bekor aytmadim, bilib aytdim.
— Unday dema, bolam, nahotki sen...
— Yo‘q, oyi, gapim yolg‘on edi. Men unaqa emasman. Ammo u shunday deb o‘ylasin.
O‘ylab ezilsin, siqilib sil bo‘lsin, sil bo‘lib...
— Qo‘y, qizim, birovga yomonlik tilama. Gunohi bo‘lsa Xudoning o‘zi jazolaydi.
— Xudo jazolagunicha...
Zaynab gapining davomini ichiga yutdi. Onasining mo‘ltillab turgan ko‘zlarini ko‘rib,
noo‘rin, foydasiz gaplarni ayta boshlaganini fahmladi. Onasiga achindi. O‘zini
osayotganida onasini o‘ylamagan edi. «Onam bechora bu kulfatga chiday olmay yurak-
bag‘ri kuyib ado bo‘ladi», demagan edi. Hushi o‘ziga kelganidan keyin ham onasining
taqdirini o‘ylamagandi. «Xudo uni jazolagunicha men o‘lib bo‘laman», deyishga og‘iz
juftlagandagina onasining g‘aribona ko‘rinishi uni sergak tortishga majbur etdi.
Manzura qizining nima demoqchi ekanini angladi. Birdan yig‘lagisi keldi. Qizi o‘zini
osganidan beri ahvol shu. Yig‘i bosib keladi, kimningdir yelkasiga bosh qo‘yib ho‘ngrab-
ho‘ngrab yig‘lashni istaydi. Hasrat qilmoqni, dardini aytmoqni xohlaydi. Ammo
yig‘lolmaydi, yig‘ini kuch bilan qaytaradi. Xo‘rsinib qo‘yadi. Biroq, bu xo‘rsinish dardini
yengillatishga ojiz. Bu mushtipar biladiki, quvonchni baham ko‘rish uchun sherik axtarish
shart emas. Birovning quvonchidan bahramand bo‘lish ishqibozlari yetarlidir. Qayg‘uga
esa hech kim sherik bo‘lishni istamaydi. Hammaning o‘z tashvishi bor. Birovnikini
boshiga uradimi?!
Hozir Manzura hamdardi bo‘lmagani uchun xo‘rsinmadi. Yig‘lashga majbur etayotgan
kuch ham boshqa. Manzura eri bilan gaplashganida Xudoni tilga olishga qo‘rqadi.
Sababki, Asadbek o‘z a’yonlariga qanday qo‘rs muomala qilsa, Xudo tilga olinganida
shunday bepisand bo‘lardi. Xudodan qo‘rqish, degan tushuncha unga yot edi. Eri masjid
qurdira boshlaganida u biram quvondi, biram quvondi. «Erimga insofu tavfiq berganing
rost bo‘lsin», deb Yaratganga shukrlar qildi. Biroq Asadbek fe’lining o‘zgarishsiz
qolayotganidan ajablandi. Bir kuni Asadbek nimadir deganida Manzura «Xudo xohlasa,
adasi», dedi. Asadbekning kayfiyati chatoq edi, bu javobdan jahli chiqib: «Huda-
behudaga Xudoni o‘rtaga solaverma. Xudoning sendan boshqa tashvishi yo‘qmi?» deb
jerkidi. Manzura qo‘rqibgina: «Unaqa demang, adasi, Xudodan qo‘rqing», deb yana
baloga qoldi. «Xudodan qo‘rqib bo‘lganman. Xudo menga atalgan yomonlikni berib
bo‘lgan. Men yomon ekanmanmi, bunga Xudoning o‘zi aybdor. Men ham odamlarga
o‘xshab ota-onamning bag‘rida yashaganimda bunaqa bo‘lmasdim. Mehrga zor holda
o‘stirib, endi mendan mehr talab qiladimi?» Asadbek o‘shanda yana allaqancha gaplarni
aytib yubordi. Manzura o‘sha tun uxlamay, bilganicha tavba qildi. Erini kechirishini
so‘rab Yaratganga yolbordi. U ibodat qilishni bilmas edi. Uning bolalik xotirasiga
muhrlangan o‘gitlardan biri shuki, Xudodan qo‘rqmoq kerak. Hamisha tavbada bo‘lmoq
zarur.
Eri-ku, eri, Xudoni tilga olsa bolalari ham bepisandlik bilan tinglashadi. Ba’zan esa otalari
kabi ters javob qaytarishadi. Hozir ham shunday bo‘ldi. Xudodan insof tiladi. Yig‘ini
bosdi. Qiziga bir oz tikilib turdi-da, tashqariga chiqdi. Ishining unumi ham, tayini ham
yo‘q edi. Bir necha daqiqa hovlida, oshxonada ivirsib yurdi-da, qizining tanbehini unutib,
yana uyga kirdi.
Zaynab bu safar onasiga indamadi. Onasiga achingan ondan unda pushaymonlik tuyg‘usi
ham uyg‘ona boshlagan edi. Avval aytgan gapidan pushaymon bo‘ldi. So‘ngroq esa o‘zini
osganidan afsuslandi. Onasi bir necha nafasga kechikkanidami, u hozir lahadda yotgan
bo‘larmidi... Shu gap xayoliga kelishi bilan badaniga muz yugurdi. Qaysi bir kitobda o‘qib
edi: odam o‘zining lahadda yotishini o‘ylasa, qo‘rquvdan tiligacha terlab ketarkan.
Zaynab hozir shu holga tushdi. O‘zini osayotgan mahalida qo‘rqmagan edi. Nechun endi
Shaytanat (2-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |