Ўзбекистон республикаси фуқаролик кодексига ш а р ҳ 1-жилд

102-модда. Битим турлари
Битимлар бир тарафлама, икки тарафлама ёки кўп тарафлама 
(шарт номалар) бўлиши мумкин.
Битим тузиш учун қонун ҳужжатларига ёки тарафларнинг 
келишувига мувофиқ бир тарафнинг хоҳиши зарур ва етарли бўлса, 
бундай битим бир тарафлама битим ҳисобланади.
Шартнома тузиш учун икки тараф (икки тарафлама битим) ёки 
уч ёхуд ундан кўп тараф (кўп тарафлама битим) келишиб хоҳиш 
билдирган бўлиши керак.
1. Барча битимларда умумий аломатларнинг мавжуд эканлиги 
уларнинг қуйидаги турларга ажратилишини истисно этмайди:
а) бир тарафлама, икки тарафлама ва кўп тарафлама;
б) текин ва ҳақ эвазига;
в) реал ва консенсуал;

---

298
I бўлим. УмУмИй қОИДАЛАР
г) сабабли ва мавҳум;
д) фидуциар (ишончга асосланган) ва нофидуциар (ишончга 
асосланмаган).
Битимлар таснифланаётган пайтда қўйиладиган мақсадига кўра 
бошқача тарзда таснифланиши ҳам мумкин. масалан, тараф ларнинг 
иродасини баён этилиш усулига кўра битимлар оғзаки ва ёзма 
турларга ажратилиши мумкин. Битимлар юридик таъсир механизми 
хусусиятларига кўра шартли ва шартсиз битим ларга ажратилади 
ва ҳ.к. Битимларни корпорация аъзолари ва унинг ижро органлари 
ўртасидаги можароларнинг олдини олиш, битим тузилишидан 
манфаатдор шахслар томонидан мол-мулк ҳуқуқининг суиистеъмол 
қилинишига йўл қўймаслик асосида амалга оширишнинг алоҳида 
тартибига кўра, йирик битимлар ва манфаатдор шахслар томонидан 
тузилган битимларга ажратилади.
Бир тарафлама, икки тарафлама ва кўп тарафлама битимлар.
Битимларнинг мазкур таснифи амалдаги қонунга асосланган. 
102-модданинг 1-қисмига мувофиқ битимлар икки ва кўп тарафлама 
(шартномалар) ҳамда бир тарафлама бўлиши мумкин.
Битим тузиш учун қонун ҳужжатларига ёки тарафларнинг 
келишувига мувофиқ бир тарафнинг хоҳиши зарур ва етарли бўлса, 
бундай битим бир тарафлама битим ҳисобланади (ФК, 102-м. 2 қ.).
1.