•davr nashriyoti t o s h k e n t

4 8

A viatsiya

1 920- va  1930-yillardagi ulkan samolyotlar

1920-yillarda Yevropa shaharlari va mamlakatlari oYtasida aviatsiya 

aloqalari yo'lga qo'yildi.  Bo'g'ozlar va  hattoki  uncha  katta bo'lmagan 

dengizlar  ham  samolyotlar  uchun  to'siq  bo'lmay  qoldi.O'zining  raz- 

vedkachi  va  bombardimonchi  samolyotlari  bilan  mashhur  Fransiya­

ning «Farman» firmasi  urushdan so'ng o'sha vaqt uchun ulkan  hisob- 

langan «Goliaf» deb nomlangan yo'lovchi biplanini yasadi. Aviatsiyaga 

yangi materiallar -  aluminiy va po'lat qo'llanila boshlanishi bilan, shu­

ningdek kuchli yangi  motorlar  paydo bo'lishi  bilan  konstruktorlar o'z 

ixtirolarining  o'lchamlarini  kattalashtirish  imkoniga  ega  bo'la  bosh- 

ladilar:  axir  samolyotning  o'lchamlari  qanchalik  katta  bo'lsa,  unda 

shuncha ko'p yuk,  bomba yoki yo'lovchini olib ketish  mumkin  bo'ladi. 

Germaniyada  1920-yillarning  boshlarida  to 'rtta  motorga  ega  va  30 

yo'lovchini ktaradigan G-34 ulkan monoplan qurildi.

Kalinin» K-7 sovet bom bardim onchisi

Bu vaqtda Sovet Ittifoqida butunlay metalldan qilinadigan ko'p motor­

li  bombardimonchi  samolyotni  loyihalashtirish  ishlari  jadal  ketayotgan 

edi. Shak-shubhasiz, atoqli muhandisva aviakonstruktor Andrey Nikola­

yevich Tupolev rahbarligi ostidagi konstruktorlik byurosi bu sohada eng 

ilg'or edi. Uning rahbarligi ostida birinchi besh yilliklar davrida eng dast­

labki  uzoqqa  qatnaydigan  ko‘p  motorli  bombardimonchilaridan 

biri,  ikki motorli ТБ-1  va to'rt motorli ТБ-3 yaratildi. O'z vaqti  uchun juda

---