Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

 

Tergov o‘tkazishni rejalashtirish va keyingi  

tergov harakatlari 

 

Tusmollar  dastlabki  tergov  harakatlarining  o‘z  vaqtida  olingan 

natijalari,  yong‘in  sabablari,  ayrim  hollarda  uning  aybdorlari 

---

 

443 

to‘g‘risidagi materiallar asosida olg‘a suriladi. 

 

Etibor bering! Tergovning birinchi bosqichida olingan ma’lumotlar 

asosida  tergovchi  hodisa  harakteri  to‘g‘risida  quyidagi  asosiy  taxminni 

olg‘a surishi mumkin:  

1) 

o‘t qo‘yilgan;  

2) 

ochiqdagi  olovga  ehtiyotsizlik  bilan  qilingan  munosabat 

natijasida yong‘in chiqqan;  

3) 

yong‘indan  xavfli  qurilma,  asboblar,  elektr  o‘tkazgichlar  va 

boshqalar texnik nosozligi oqibatida yong‘in chiqqan;  

4) 

o‘z-o‘zidan yonib ketadigan mahsulotlar noto‘g‘ri saqlangan;  

5) 

chaqmoq urishi va boshqalar.  

 

Yong‘in  chiqishiga  sabab  bo‘lgan  asosiy  taxmin  asosidaturli 

masalalarga  oid  juz’iy  taxminlarni  olg‘a  suradi,  bunda  ishning  aniq 

vaziyati  va  yig‘ilgan  materiallar  hisobga  olinadi.  Masalan,  o‘t  qo‘yish 

to‘g‘risidagi asosiy taxmin olg‘a surilganda qasddan qilingan o‘t qo‘yish 

sabablariga oid masala muhokama etiladi. 

Qilingan  versiyalar  rejalashtirishning  asosi  hisoblanadi.  Yong‘in 

to‘g‘risidagi  ishlar  bo‘yicha  tergov  o‘tkazishni  rejalashtirish  olg‘a 

surilgan  taxmin  mazmuni  va  tergovning  aniq  bir  bosqichda  hal 

etiladigan vazifalar bilan asoslangan o‘ziga xos jihatlariga egadir. 

Agar  yong‘in  chiqishiga  asosiy  sabab  olov  bilan  xavfsizlik 

qodalariga rioya qilinmagan holda munosabatda bo‘lish oqibati ekanligi 

taxmin  qilinsa,  tergov  o‘tkazishni  rejalashtirishda  yong‘in  ro‘y  bergan 

vaqtda  binoning  ichida  bo‘lgan  shaxsning  ahloqini  o‘rganish  nazarda 

tutiladi. 

Agar yong‘in chiqishiga texnik nosozlik sabab,  deb taxmin qilinsa, 

uni 

topish 

imkoniyatini 

beradigan 

tegishli 

ekspert 

tadqiqoti 

rejalashtiriladi.  So‘ngra  yong‘inga  qarshi  xavfsizlik  tartib-qoidalariga 

rioya  qilishga  javobgar  va  mavjud  asboblar,  mashinalar,  mexanizmlar 

holatini nazorat qilishga mas’ul shaxslarni so‘roq qilish nazarda tutiladi. 

Ayni vaqtda yong‘in chiqqan binoda ishlayotgan xodimlarni guvoh 

sifatida  so‘roq  qilish  rejalashtiriladi.  Shuningdek,  rejada  tegishli 

texnikaga oid hujjatlarni ajratib olish ko‘zda tutiladi. 

Agar  qasddan  o‘t  qo‘yish  to‘g‘risidagi  taxmin  asos  qilib  olinsa, 

jinoyat  sodir  etish  sabablarini  ochib  berishga  yo‘naltirilgan  tergov 

harakatlarini  o‘tkazish  rejalashtiriladi.  Bunda  tergov  rejasi  jinoyatning 

barcha  tarkibini  o‘z  ichiga  olgan  voqeaning  haqiqiy  harakteri 

---

 

444 

to‘g‘risidagi bir necha taxminni bir vaqtning o‘zida tekshirishni nazarda 

tutishi  kerak.  Masalan,  do‘kon,  ombor  va  boshqalarga  o‘t  qo‘yishdan 

maqsad  u  erdagi  o‘g‘irlikni  niqoblash,  turar  joy  binosiga  o‘t  qo‘yishda 

esa  qotillikni  niqoblash  nazarda  tutilgan  bo‘lishi  mumkin.  Bunday 

vaziyatlarda  yong‘in  bilan  bog‘liq  sharoitni  tadqiq  etishda  o‘g‘irlik, 

qotillik to‘g‘risidagi taxmin rejalashtiriladi va tekshiruv o‘tkaziladi.