Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Yodda saqlang: 

Tergovchi  tergovning  boshlang‘ich  bosqichida  quyidagilarni 

qidirib topishi juda zarur deb hisoblanadi: 

1) talon-toroj qilingan mulk; 

2)  jinoiy  yo‘l  bilan  topilgan  pullar;  qimmatliklar,  omonat  kassa 

daftarchasi, jinoiy yo‘l bilan topilgan mulklar; 

3)  talon-toroj  qilish  uchun  tayyorlangan,  hisobda  bo‘lmagan 

xomashyo, yarimfabrikatlar va tayyor mahsulotlar; 

4) jinoiy bitim bilan aloqador bo‘lgan turli yozuvlar; 

5)  tergov  uchun  kerakli  bo‘lgan  talon-toroj  jinoyati 

ishtirokchilarining  uy  manzillari,  telefon  raqamlari  va  boshqa 

ma’lumotlar; 

6) turli hujjatlar va yorliqlarning toza blankalari; 

7) tergovchini qiziqtirayotgan tashkilot va korxonalarning moliya-

xo‘jalik faoliyatini ifoda etadigan buxgalteriya hujjatlari va boshqalar. 

---

 

394 

4)  kamchilik  uchun  javobgar  shaxsni  so‘roq  qilish;  ularni  tintuv 

qilish; 

5) ularning pul va mulkiga hibssolish. 

Jinoyat  ustida  ushlash.  Tergovchi  ichki  ishlar  organi  xodimlari 

bilan birgalikda jinoyatchini jinoyat ustida ushlab, undan tegishli hujjat 

va predmetlarni oladi, ushlagan joyi va vaqtini belgilab qo‘yadi. Talon-

torojchi ko‘p hollarda talon-toroj qilingan tovar mahsulotlarini sotishda, 

ularni  olib  ketishda,  ortiqcha  xomashyodan  mahsulot  tayyorlashda, 

xomashyoni  yashirincha  olib  ketishda  ushlanadi.  Jinoyatchini  jinoyat 

ustida ushlashga puxta tayyorgarlik ko‘rilmog‘i lozim: ushlash bo‘yicha 

tuziladigan  tezkor  guruh  tarkibini  aniqlash,  vazifalarini  belgilab  olish, 

ushlash  vaqti  va  joyini  aniqlash,  to‘satdan  ushlashni  ta’minlash,  jinoiy 

guruhning  barcha  ishtirokchilarini  bir  vaqtda  ushlash  masalasini  hal 

etish  imkoniyati  boricha  ushlash  tezkor  guruhni  zaruriy  transport 

vositasi bilan ta’minlash lozim.  

Ushlash  vaqtida  talon-torojqiligan  shaxsdan  barcha  o‘g‘irlangan 

mulklar,  xomashyo,  yarimfabrikatlar,  tayyor  mahsulotlar,  pullar, 

hujjatlar olib qo‘yilishi zarur. 

Talon-torojchini jinoyat ustida ushlash faktining o‘zi unga ma’lum 

darajada psixologik ta’sir ko‘rsatishi  mumkin, shuning natijasida u o‘zi 

sodir  etgan  jinoyat  va  uning  ishtirokchilari  to‘g‘risida  noiloj  to‘g‘ri 

ko‘rsatuv berishi mumkin. 

Shaxsiy 

tintuv 

talon-torojchi 

ushlangandan 

keyin 

darhol 

o‘tkaziladi.  SHaxsiy  tintuvni  o‘tkazishdan  maqsad  ushlangandan  ish 

bo‘yicha dalil bo‘la oladigan predmetlar va hujjatlarni olish hisoblanadi. 

Ba’zi  vaqtlarda  ushlangan  shaxs  o‘zini  fosh  qiladigan  predmetlar  yoki 

hujjatlarni  tishlab  yuborishi  yoki  yo‘q  qilishga  harakat  qilishi  mumkin. 

SHuning uchun, ushlangan shaxsni diqqat  bilan  kuzatish  lozim  bo‘ladi, 

bunday  harakatlar  qilish  sezilsa,  darhol  uning  oldini  olish  chorasini 

ko‘rish zarur.  

Talon-torojchi shaxs ushlangandan keyin uning uyida va ish joyida 

tintuv  o‘tkazilishi  zarur.  Tintuv  vaqtida  topilgan  va  olingan  mulklar 

hamda  jinoiy  yo‘l  bilan  yig‘ilgan  mulk  va  qimmatliklar  ish  bo‘yicha 

muhim dalil bo‘lib hisoblanishi va keltirilgan moddiy zararni ta’minlash 

uchun zarur ham bo‘lishi mumkin. 

Xizmat binolarida, xonalarda tintuv o‘tkazishda talon-torojchining 

puli,  qimmatli  buyumlari,  xizmat  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  turli  hujjatlarni, 

ularning  jinoiy  operatsiyalari  to‘g‘risidagi  yozuvlarini  qidirib  topishga 

---

 

395 

harakat  qilish  kerak.  Bunday  vaqtlarda  xufiya  joylarni  qidirib  topishga 

ham harakat qilish lozim. 

Tintuv  o‘tkazishga  tayyorgarik  ko‘rishda  umumiy  masalalardan 

tashqari 

mutaxassis 

sifatida 

tovarshunoslarni, 

hisobchilarni, 

kriminalistni jalb etish masalasini ham hal etish zarur bo‘ladi.