Педагогик атамалар луғати

Инсонпарварлик – инсоннинг қадри, эркинлиги, бахт-саодати, тенг 
ҳуқуқлилиги тўғрисида, инсонийликнинг барча тамойилларини юзага чиқариш 
учун шарт-шароитлар яратиб бериш ҳақида ғамхўрлик қилишни ифодаловчи 
тушунча. 
Инсонпарварлик педагогикаси – XX асрнинг 50-60-йилларида АҚШ да 
пайдо бўлган, психологиянинг инсонпарварлик ғоялари асосида қурилган тарбия 
назарияси ва сиёсатнинг янги йўналиши бўлиб, эркин, баркамол инсон шахсини 
шакллантиришга қаратилган педагогик қарашлар мажмуи. 
Инсоф – бу адолат ва виждон амри билан иш тутиш туйғуси ва қобилияти, 
ишда кишиларга муносабатда ҳалоллик, тўғрилик, тенглик, софдиллик ва 
ҳақиқатгўйликдир. 
Институт – 1) турли соҳаларга ихтисослашган олий таълим муассасаси; 2) 
фаннинг муайян йўналишида илмий тадқиқот ишлари амалга ошириладиган илмий 
муассаса. 
Интеграция – 1) ўқув фанларининг ўзаро алоқадорлиги; 2) лотинча 
"integratio" сўзидан олинган бўлиб, қайта қуриш, тиклаш, тўлдириш; "integr" -
тўлиқ, бутун, яхлит деган маънони англатади. Интеграция – бир-бири билан 
органик бирлашиб кетиш, бир-бирига ўзаро сингдириш, бир-бири билан бирлашиб 
янги, ягона барқарор умумлашган-яхлит ғояни ҳосил қилиш 
Интеллект – 1) инсоннинг ақлий қобилияти; ҳаётни атроф-муҳитни онгда 
айнан акс эттириш ва ўзгартириш, фикрлаш, ўқиш-ўрганиш, дунёни билиш ва
ижтимоий тажрибани қабул қилиш қобилияти; 2) турли масалаларни ҳал қилиш, 
бир қарорга келиш, оқилона иш тутиш, воқеа - ҳодисаларни олдиндан кўра билиш 
лаёқати; 3) шахснинг ақл-идроки, заковати, ташқи дунёни идрок этиш ва ижтимоий 
тажрибани ўзлаштириш даражаси. 
Интеллектуал – ақл-заковот эгасига хос бўлган ақлий, маънавий, қобилият, 
салоҳият. 
Интеллектуал мулк –  ижодий ақлий фаолият маҳсули. 
Интеллектуаллик коэффициенти – шахснинг турли тест услублари асосида 
аниқланадиган ақлий ривожланиш кўрсаткичи, билим савияси. 

---

- 30 - 
30