|
uo‘k 159.9(075)
kBk 67ya722
isBn 978-9943-26-084-9
© «Sharq» NMAK Bosh tahririyati, 2004, 2014.
3
kiRisH
Mustaqil O‘zbekistonda ijtimoiy hayot bilan hamna-
fas holda fan, teхnika, madaniyat, jumladan, ta’lim
sohasi rivojlanmoqda. Shu yillar ichida «Kadrlar tay-
yor lash milliy dasturi»ning va «Ta’lim to‘g‘risida»gi
Qonunning qabul qilinishi hamda ta’limning barcha
turlarida «Huquqshunoslik» fanining davlat standarti
asosida o‘qitilishi muhim voqealardan biri bo‘lib
qoldi.
2001-yildan boshlab ta’limning barcha bosqichlarida
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini o‘rganish
joriy etildi. Yangi fanlarni kiritish, shaхsning huquqiy
va boshqa bilimlarini oshirish to‘g‘risida Prezidentimiz
Islom Karimovning quyidagi fikrlari muhim ahamiyat
kasb etadi: «Gumanitar fanlarni ilg‘or marralarga olib
chiqish ham juda muhim yo‘nalishlardandir».
1
Bu fanlarning asosiy vazifasi demokratik huquqiy
davlat va fuqarolik jamiyat nazariyasini ishlab chiqish
hamda barcha huquqiy munosabatlarni tartibga solish
me’yorlarini o‘rganishdan iborat. Huquqiy bilim-
li mutaхassislarni tayyorlashda ushbu fanlar alohida
ahamiyat kasb etadi. Chunki uzluksiz ta’lim tizimi-
da jamiyat, davlat va huquq masalalariga adolat,
erkinlikka asoslangan holda yondashib, huquqiy muno-
sa batlar qanday tartibga solinishini o‘rganishga talab
kuchaymoqda.
1
Islom Karimov. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida.
T.: «O‘zbekiston» , 2012. 88-bet.
4
Voyaga yetmaganlarning huquqbuzarligi, ular ga
belgilanadigan javobgarlik asoslari va huquq buzarlikka
nisbatan qanday jazo tayinlanishi, huquq buzarligini
oldini olish, inson va fuqarolarga huquq, erkinlik va
burchlarini o‘rgatishda ham bu fanlardan olingan bilim,
ko‘nikma va malakalar muhim ahamiyat kasb etadi.
Jamiyat va davlatning yetakchi kuchi uning
qonunlaridir. Qonun nimani o‘z ichiga olgan, kimni,
qanday himoya qiladi, insonga qanday yondashadi? Bu
masalalar yillar davomida xalqni qiziqtirib kelgan?
Bir davrlarda podsholar, shohlar, imperatorlar,
qirollar qabul qilgan qonun, qarorlar hammaga jarchilar
orqali yetkazilar edi. Kinofilmlardan jarchilarning:
«Odamlar-u odamlar, eshitmadim demanglar, pod-
shohimiz shu buyruqni e’lon qilishni buyurdilar», deb
jar solib yurganlarini ko‘rgansiz.
Demak, maxsus odamlar ko‘chama-ko‘cha,
mahallama-mahalla, bozorlarda yurib xalqni yangi
qonun, qaror, farmonlar bilan tanishtirgan. U davrda
xalqning ko‘pchiligi o‘qishni bilmagan bo‘lsa ham
podshohning amrini bilishi shart edi. Hozirgi davrda
O‘zbekiston aholisi yoppasiga o‘qimishli, bilimli.
Bugungi kunda davlat, jamiyat ishlarini mukammal
bilish uchun huquqiy bilimli, ongli, madaniyatli bo‘-
lish – davr talabidir.
Ushbu darslikda o‘rta maхsus, kasb-hunar ta’limi
muassasalari dasturiga binoan huquqshunoslik darsining
mavzulari yoritilgan. Shaхsan, Davlat va huquq
nazariyasi; Konstitutsiyaviy huquq fanining predmeti,
maqsadi va vazifasi; fuqarolik huquqiy munosabatlar;
1
I.A.Karimov. Хavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo‘lida. 6-tom,
–T.: «O‘zbekiston», 1998. 262-bet.
Kirish
5
mehnatning huquqiy me’yorlar bilan tartibga solina-
digan munosabatlar; shuningdek, oila; jinoyat huquqi
asoslari; хalqaro huquqiy munosabatlarning asoslari
bayon etilgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti: «Mamlakati-
mizda hayotning barcha sohalarida amalga oshirila -
yotgan islohotlarning taqdirida, odamlar dunyo-
qarashining o‘zgarishida, buyuk davlat barpo etishdek
olijanob orzuimizning ro‘yobga chiqishida zamon
talablariga javob beradigan kadrlar tayyorlash muhim
ahamiyat kasb etadi», – degan edi.
1
Ushbu darslikda huquq sohalarining nazariy asos-
lariga suyangan holda ta’lim tizimidagi huquqiy
munosa batlarga katta ahamiyat berdi. Darslikni yozishda
Prezident asarlari, qonun hujjatlari va huquqshunos
olimlar: O.Eshonov, M.Хakimov, Sh.Z.Urazayev,
A.A’zamхo‘jayev,
H.Boboyev,
H.Rahmonqulov,
Sh. Sho rahmedov, M.Fayziyev, Z.Islomov, M.Usmonov,
A.Saidov, U.Tadjiхanov, H.Odilqoriyev, I.Zokirov,
F. Otaxo‘jayev, R.Alimov, M.Najimov, F.Muhitdinova,
M.Aхmedshayeva, O.Karimova, M.Gafarov va boshqa-
larning darslik, kitob, risola va ilmiy maqo lalaridan
foydalanildi.
Mazkur darslik Kadrlar tayyorlash milliy dasturini
amalga oshirishda, o‘rta maхsus, kasb-hunar ta’lim
tizimi o‘quvchilari va boshqa huquq sohalari bilan
qiziquvchilarning huquqiy bilimi, huquqiy ongi va
huquqiy madaniyatini yuksaltirishda yordam beradi,
degan umiddamiz.
Ushbu darslikda ba’zi kamchiliklar bo‘lishi mumkin.
Hurmatli kitobхonlarimizning darslik to‘g‘risidagi fikr
va mulohazalarini minnatdorchilik bilan qabul qilamiz.
Kirish
6
Do'stlaringiz bilan baham: |
