Tillarida ta'lim olib, muloqotda bulayotgan kar va zaif eshituvchi

jarayonidagi kar odamlar bilan imo-ishora orqali muloqotlari 
ularga shu yo'nalishda boy tajriba to'plab, ushbu lug'at uchun imo-
ishoralardan eng ommabop ishlatiladiganlarini tanlash imkonini 
berdi, chunki ma'lum bo'lishicha, imo-ishoralardan subyektiv 
foydalanishning o'ziga xos xususiyatlari bor. Ushbu lug'at 
eshitishida nuqsoni bo'lgan odamlarning o'zaro muloqotini 
osonlashtirib, ularning ijtimoiy mavqeini ko'tarib, kasbiy o'sishiga 
yordam beradi, eshitadigan odamlarga esa kar odamlar dunyosini 
tushunishlarida yordamchi bo'ladi. Shu bilan birga ushbu kitob 
insonlarning turli faoliyatlariga oid kengaytirilgan kasbiy, ijtimoiy 
imo-ishora lug'atlarning nashr etilishida yetakchi bo'ladi deb umid 
qHamiz. 
F.F. PARAMONOVA 
O'zbekiston karlar jamiyatining raisi 

---

O'ZBEKISTON KARLARINING IMO-ISHORA 
NUTQITARIXIDAN 
 
Tabiat odamlarga o'z hodisalarining — tovushlarining, 
momaqaldiroq guldurashini, qushlar sayrashini, soylar va ariqlar-
dagi suvlar jildirashini til yordamida ifodalashni in'om etdi, ammo 
ba'zilarini eshitish qobiliyatidan mahrum qilib, mangu sukunatda 
qoldirdi. Biroq, hayot bir joyda turmaydi. Sukunatda qolgan 
insonlarning ham muloqotga intilish zaruriyati paydo bo'ladi. Shu 
zaruriyat odamni izlanishga majbur etib, predmetlarni, tabiat 
hodisalarini tasvirlaydigan imo-ishoralarni uylab topishga, ular 
yordamida atrofdagi gapiradigan, eshitadigan odamlar bilan muloqotga 
kirishga undadi. 
Asrlar davomida imo-ishoralar o'zgarib, takomillashtirilib, o'z 
maqomiga keltirildi. 
O'zbekiston karlarining imo-ishora nutqini rasmiylashtirilishi-