Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

ЭАТРни яратишга қўйиладиган педагогик талаблар: 
- ўрганиладиган курс материалининг осонроқ
ўзлаштирилишини таъминлаш мақсадида қоғоз вариантдаги дарсликлардан 
фарқли равишда овозли файллари, анимация, ҳиссий таъсир ва б. билан 
бойитилиши; 
- тингловчининг билим, касбий компетентлик даражасига мос келиши; 
- тингловчининг ҳиссий ва жисмоний салоҳиятини ҳисобга олган ҳолда 
яратилганлиги; 
- имкон қадар дарс мазмунига мос равишда мавзуни анимация ѐки бошқа шу 
каби аудиовизуал воситалар ѐрдамида визуллаштириш (кўриш рецепторини 
ишга тушириш); 
- катта ҳажмдаги ҳисоб-китоблардан ҳоли бўлиши; 
- ўрганиладиган фан мазмунига кўпроқ эътибор бериш, масала ва мисоллар 
ечиш учун шароит яратиш; 
- ўрганиладиган фан бўйича исталган босқичда ўз-ўзини мавзулар кесимида 
назорат қилишга имконият яратиш; 
- ўрганиладиган фан бўйича тайѐрланадиган ѐзма ишларни исталган 
ахборот ташувчига ўтказиш, диск ѐки бошқа ахборот ташувчи ѐрдамида 
тақдим этиш имкониятини яратиш; 
- фанни ўрганишда имконият доирасида калит сўзлар, қўшимча адабиѐтлар, 
гиперкўрсатмалар ва ѐрдам функцияларидан фойдаланиш 
ЭАТРни яратишга қўйиладиган ўқув-услубий талаблар: 
- кўп миқдордаги масалаларни ечиш ѐки бирламчи маълумотларни 
ўзгартириш орқали таҳлил қилиш,
график интерпретациялардан фойдаланиш; 
- таълим берувчига дарсни мустақил дарс кўринишда ўтказишга шароит 
яратиш, бу ҳолатда тингловчи маслаҳатчи ролида иштирок этиш; 
- педагогга таълим олувчилар ўзлаштирган билим даражасини турли хил 
мураккабликдаги (мураккаблик даражаси бўйича шакллантириладиган) 
тестлар ѐрдамида назорат қилиш имкониятини бериш; 
- дарсларга тайѐргарликни педагогга қулай усулда амалга оширишга 
имконият (слайд, матн, тақдимот (презентация), видеоматериал ва 
ҳ.к.)ни яратиш 
18

---

тушунчасининг луғавий маъносини англаш олиш мақсадга 
мувофиқдир.
Демак, ЭАТРни яратишда унинг вазифасига нисбатан қўйиладиган 
функционал талаблар қуйидагилар саналади:
Функционаллик – бирор нарсанинг тузилишига эмас, балки фаолиятига, хизматига, вазифасига 
боғлиқлик (Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Тартибот – Шукр / 5 жилдли. Тўртинчи жилд. 
А.Мадвалиев таҳрири остида. Таҳрир ҳайъати: Э.Бегматов ва б. – Тошкент: “Ўзбекистон миллий 
энциклопедияси Далат илмий нашриѐти, 2008. – 367-бет)