Hamroqulov xushbaxt sadriddinovich xalqaro moliya munosabatlari barqarorligini



Download 1,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/35
Sana31.12.2021
Hajmi1,17 Mb.
#277377
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   35
Bog'liq
Hamroqulov xushbaxt sadriddinovich xalqaro moliya munosabatlari

II bob bo’yicha xulosa
 
Markaziy  bankning  valyuta  siyosatining  ta‘sirchanligini  oshirish  maqsadida 
quyidagi vazifalarni hal qilish lozim: 
1.  Hukumatning  tashqi  qarzini  to‘lash  bilan  bog‘liq  operatsiyalarni  to‘liq 
Markaziy bank ixtiyoriga berish. 
Ushbu masala hal qilinmasa, Markaziy bank valyuta mablag‘lari harakatini pul 
massasiga  ta‘siri  bilan  bog‘liq  jihatlarini  to‘liq  nazorat  qilish  imkoniyatiga  ega 
emas. 
Shu narsa yaqqol ko`rinib turibdiki, Markaziy bank hukumatning tashqi qarzini 
to‘lash  bilan  bog‘liq  valyuta  mablag‘larining  harakatida  bevosita  ishtirok  etish 
huquqiga  ega  emas.  Hukumatning  o‘zini  moliyalashtirish  manbalariga  ega 


74 
 
 
ekanligi markaziy bankning ushbu jarayondagi ishtirokini cheklab qo‘yadi. Buning 
ustiga,  hukumatning  tashqi  qarzini  to‘lashda  manba  bo‘lib  xizmat  qiluvchi 
Respublika Valyuta Fondi Tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy bank xuzuridadir. 
Rivojlangan  xorijiy  davlatlarda,  xususan,  AQSH,  Germaniya,  Avstriya 
Markaziy  bankning  hukumatning  tashqi  qarzini  to‘lashdagi  ishtiroki  kattaligini 
ko‘rish mumkin. 
2. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining valyuta siyosati doirasida 
amalga oshiradigan asosiy vazifalaridan biri - mamlakatda tijorat tusidagi valyuta 
operatsiyalarini  rivojlantirish  uchun  qulay  muhit  yaratish  hisoblanadi.  Hozirgi 
kunda  muddatli  operatsiyalarni  rivojlantirish  juda  dolzarb  va  murakkab  masala 
bo‘lib  turibdi.  Buning  uchun  esa,  joriy  bozorni  rivojlantirish  zarur.  Avvalo, 
Respublika  Valyuta  Birjasini  likvidli-ligini  to‘liq  ta‘minlash  zarur.  Chunki,  har 
qanday  turdagi  muddatli  valyuta  operatsiyasi  -  «svop»,  «Forvard»,  valyutaviy 
optsionlar  va  fyucherslar  bilan  bog‘liq  operatsiyalar  pirovard  natijada  SPOT 
bozorining likvidliligiga bog‘liq. 
Markaziy  bank  «GOLD-SVOP»  operatsiyalari  vositasida  SPOT  bozorining 
likvidliligini  ma‘lum  vaqt  mobaynida  ta‘minlab  turishi  mumkin.  Ammo,  bunda 
SPOT  bozoridagi  likvidlilik  doimiy  tusga  ega  bo‘lishi  lozim.  Aks  holda  «GOLD-
SVOP»  operatsiyalari  jiddiy  zarar  keltirishi  mumkin.  Bunda  SPOT  bozorining 
likvidliligi yanada pasayib ketishi mumkin. 
3. 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Markaziy 
banki 
valyuta 
siyosatining 
ta‘sirchanligini oshirish bilan bog‘liq muhim masalalardan biri, iqtisodiyotni chet el 
valyutalarida kreditlash jarayoniga kumaklashish mumkin. 
Iqtisodiyotni tarkibiy jihatdan qayta qurish davom etayotgan hozirgi sharoitda 
chet el valyutalarida kredit olishga talab kuchli. Bu talab esa, o‘z navbatida, tijorat 
banklari  tomonidan  «spred»  darajasini  yuqori  belgilashga  imkon  beradi.  Bu  esa, 
investitsiya  faolligini  ma‘lum  darajada  bugib  kuyishi  mumkin.  Lekin,  tijorat 
banklari  yuqori  darajada  foyda  olishga  erishadilar.  Sababi  shundaki,  ular  kichik 
«spred» bilan kredit oladilar va yuqori darajadagi talabga asoslangan holda «spred» 


75 
 
 
darajasini oshiradilar. 
Ana  shu  holatga  barham  berish  maqsadida  Markaziy  bank  garovli  kreditlar 
mexanizmidan foydalanish kerak. Buning afzalligi shundaki, Markaziy bank tijorat 
banklarining vakillik hisobvaraqlari qoldiqlarini ma‘lum qismini garov sifatida olib, 
bozor  darajasidan  past  stavkada  xorijiy  valyutada  kredit  berish  mumkin.  Bunda 
berilgan  kredit  summasiga  egalik  qilish  Markaziy  bank  tasarrufida  koladi.  Shu 
yo‘l bilan Markaziy bank chet el valyutasidagi  kreditlarning foiz stavkasiga ta‘sir 
qiladi. Asosiy  masalalardan biri, bu erda, garovga olingan summalarga foiz to‘lash 
xususida  bo‘ladi.  Sababi  shundaki,  bu  summalarga  bozor  stavkasida  foiz  to‘lash 
kerakmi yoki, undan past stavkada foiz to‘lash zarurmi, degan savol tug`iladi. 

Download 1,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish