Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

788 - САВОЛ: 
КИБЕРНЕТИК МОДЕЛЛАШДА НИМА 
МАҚСАД ҚИЛИБ ОЛИНАДИ? 
ЖАВОБ: Кибернетик моделлашда ҳодисалардаги жараён 
кечишини бошқаришнинг оптимал вариантларини топиш асосий 
мақсад қилиб олинади. 
КЎРСАТМА: 1. Кибернетик моделлашда унинг аниқлиги ва 
фаоллиги, ўзига хос хусусиятлари ҳамда улар орасидаги 
боғланишни изоҳлаш хусусияти билан белгиланади. 
2. Бугунги кунда кибернетик моделлаш кишилик жамиятининг 
барча жабҳаларида фойдаланишлари орқали муайян йўналиш ва 
соҳаларда катта-катта ютуқларни йўлга қўйиш имконияти 
яратилмоқда. Айниқса, замонавий компьютерларнинг пайдо бў-
лиши билан математик моделлаштириш тадқиқот усулининг ҳам 
кўлами янада кенгайди.
789 - САВОЛ: 
КИЛОБАЙТ – БУ НИМА? 
ЖАВОБ: Килобайт – бу 1024 байтга тенг бўлган ахборот 
миқдорининг ўлчов бирлиги. 
КЎРСАТМА: Илмий ижодий ишингиз иложи борича 
замонавий ахборот технологиялари воситаларидан самарали 
(мақсадли) фойдаланишга асосланган бўлсин. 
790 - САВОЛ: 
КИМЁ РЕАКТОРЛАРИНИ МОДЕЛЛАШ 
ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Кимё реакторларини моделлашда тадқиқот объекти 
ва уни ўрганишга қўйилган талабларга мувофиқ, уларнинг 
тажриба учун оптимал ўлчамлардаги аппаратлардан (макетларда) 
ўтадиган кимёвий технология жараёнларининг натижаларини 
олдиндан билиш эътиборга олинади.
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишида моделлаштиришга тўғри 
келинса, тадқиқот объекти, мақсад-вазифалари ҳамда ҳимояга 
олиб чиқиладиган ҳолатлар мазкур тадқиқот иши бўйича тузилган 
ташкилий-тузилмавий моделнинг асосий параметрлари бўлиб 

---

507 
ҳисобланади. Булар бевосита кимё реакторларини моделлашга ҳам 
тааллуқли.
791 - САВОЛ: 
КИНЕМАТИК ЎХШАШЛИК ҲАҚИДА 
ҚАНДАЙ ФИКРДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Кинематик ўхшашлик – бу қаралаётган икки ҳаракат 
учун тезликлар майдонининг ўхшашлигида мавжуд бўлади.
КЎРСАТМА: Ўхшашликдан фойдаланишдан мақсад бир-бири 
билан ўхшаш ҳодисаларнинг турли характеристикалари орасидаги 
муносабатларнинг шу ўхшашлик мавжуд бўлганда ўрганишдан 
иборат, яъни турли ҳодисаларнинг ўхшашлик мезонини аниқлаш 
ва улар асосида ҳодисаларнинг ўзини ўрганишдир.