Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
416 - САВОЛ: 
АХЛОҚИЙ БИЛИМ ДЕГАНДА НИМАНИ 
ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Ахлоқий билим ишончга айланган тақдирдагина 
хулқни тартибга солиб туради ва у ҳақиқий ахлоқнинг маънавий 
пойдевори бўлиб, унинг асосий мезони ахлоқий билимдир. 
КЎРСАТМА: Ахлоқий билимга эга бўламан деган ҳар қандай 
инсон, энг аввало, ўзида ахлоқий ишончни таркиб топтириб олиш 
керак. Бунга сабаб ахлоқий ишонч таълим олувчининг ахлоқ 
меъёрларини, хулқ-атворини шакллантиришга муҳим асос бўлади. 
Шунинг билан бирга, ахлоқий ишонч онгнинг узоқ муддатли 
фаолияти натижасида унинг юксак маҳсули сифатида юзага келади. 
 
417 - САВОЛ: 
АХЛОҚИЙ МАДАНИЯТ ДЕГАНДА НИ-
МАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Ахлоқий маданият – шахснинг жамият ахлоқий таж-
рибаларини эгаллаши ва бу тажрибалардан бошқа одамлар билан 
бўлган муносабатларда фойдаланиши, ўз-ўзини мунтазам равишда 
такомиллаштириб бориши сингари жиҳатларни ўз ичига олади.
Ахлоқий маданият шахс ахлоқий тараққиётининг белгиси ҳи-
собланади, шахснинг ўзгалар билан ўзаро муносабатларида 
намоён бўлади. 
Шахснинг ахлоқий маданияти унинг муомала одоби, этика 
қоидаларига риоя қилиши, касбий одоби ҳамда ўзгаларга нисбатан 
муносабатларнинг барча турларида кўриниши мумкин. 

---

296 
КЎРСАТМА: Тарбия назариясидан илмий тадқиқот ишларини 
олиб боришда ахлоқий маданиятнинг кўринишларига эътибор бериш 
керак. Улар қуйидагилардан иборат: инсонпарварлик, ҳалоллик, 
ташаббускорлик, ватанпарварлик, меҳнатсеварлик, фаоллик, ижод-
корлик, сахийлик, масъулиятлилик, камтарлик, поклик ва бошқа шу 
кабилар. 
 
418 - САВОЛ: 
АХЛОҚИЙ МУНОСАБАТЛАР ҚАНДАЙ 
ЙЎНАЛИШЛАРДА БЎЛАДИ? 
ЖАВОБ: Ахлоқий муносабатлар – кишилар фаолиятини 
мувофиқлаштириб, уларнинг инсонпарвар, эзгу, ҳалол адолатли 
муносабатлари ҳисобланади. Жамиятда турли муносабатларининг 
тўғри йўлга қўйилишидир. Ахлоқий муносабатлар ўз навбатида 
қуйидаги кўринишларда бўлади: 

кишиларнинг бир-бирига бўлган муносабати; 

кишиларнинг ўз Ватанига бўлган муносабати; 

кишиларнинг ўз оиласига бўлган муносабати; 

кишиларнинг жамитяга бўлган муносабати; 

кишиларнинг ўз давлатига бўлган муносабати ва шу кабилар. 
КЎРСАТМА: Педагогик тадқиқот ишларини олиб боришдан 
ахлоқий муносабатларнинг барча кўринишларини қамраб олишга 
ҳаракат қилинг. Бунга сабаб, улар орқали кишидаги ахлоқий одоб 
таркиб топади. Ахлоқий одоб эса кишининг аниқ мақсадини кўзлаб, 
доимий, изчил уюштирилган фаолияти замирида юзага чиқади.