Microsoft Word chingiz aytmatov sohil yoqalab chopayotgan olapar ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
47
эта олмасди — булар унинг қалбига, қон-қонига, юрак тепишига сингиб кетганди. Авваллари 
Кириск ҳамиша отасига ўхшашлиги билан фахрланар, унга тақлид килар, отасидек бўлишни 
кўнглига тугиб қўйганди. Энди эса бола шуни англаб олдики, отаси — унинг ўзи, унинг 
ибтидоси, ўзи эса отасининг давоми экан. Шу боисдан ҳам у азоб чекар, отасига худди ўзига 
ачингандек ачинар эди. Шунинг учун ҳам у кўк сичқончани чақириб, ўзига ҳам отасига сув 
келтириб беришини ўтиниб сўрарди: 
Кўк сичқонча, бизга сув бергин! 
Кўк сичқонча, бизга сув бергин! 
 
Чидаб бўлмайдиган даражадаги ташналик азоби соат сари ортаётган бўлса ҳам ота ўзи учун 
сув ташвишини чекмасди. Юрак-бағри ёниб ичига ўт тушгандай тўлғанаверди. Боши ғувиллаб, 
кўзи тиниб, энди у Милхуннинг сўнгги лаҳзаларда қанчалик азоб чекканини фаҳмлади. Бироқ у 
бу ҳақда ўйламасди. Сувни ўйлашнинг, тўйиб сув ичиш истагининг энди маъноси йўқ эди. Агар 
ўғли булмаганида, агар мана шу охирги зим-зиё тунда пинжига кириб олган ўғлини ташлаб 
кетишга ўзини мажбур этолганида эди, у аллақачон сўнгсиз уқубатларга чек қўйган бўларди. 
Майли, ўғлининг нажот топишига ҳеч қандай умиди бўлмаса-да, ҳар ҳолда ўғлининг омон 
қолиши йўлидаги охирги чора деб, унинг умри оз бўлса-да, узайсин деб, ўзиям сезмаган ҳолда 
шунга интиларди, унинг охирги умиди, истаги ва аъмоли шу эди. Худди шу мақсадда Эмрайин 
қайиқни тезроқ тарк этиши зарур эди. Бироқ яна ўғлини деб бу ишга жазм этолмас, ўғлини 
тақдир ихтиёрига ташлаб кетишга юраги дов бермасди. Имиллаш, ишни орқага чўзиш эса ундан 
ҳам хатарли эди. Негаки ўз-ўзига далда бериши учун зарур бўлган сўнгги мажоли ҳам қирқилиб 
бормоқда эди. 
Отасининг умри тугаб борарди... 
Буни у ўғлига қай йўсинда, қандай сўзлар билан тушунтирса экан? Сен тирик қолишинг 
учун тарк этяпман сени, деб қандай айта олади? 
— Ота! — бирдан шивирлади Кириск гўё унинг нималарни ўйлаб ўтирганини пайқагандек 
ва отасига яна ҳам маҳкамроқ ёпишиб, кўк сичқончага ёлворди: 
Кўк сичқонча, бизга сув бергин! 
Кўк сичқонча, бизга сув бергин! 
Эмрайин тишини-тишига босиб, аламдан инграб юборди-ю, аммо ҳеч нарса дея олмади. У 
фикран ўғли билан видолашар, видолашган сари сўнгги қадамга жазм этишга қийналарди. 
Унинг бошидан кечирган бутун ҳаёти бугунги кечага муқаддима эканлигини Эмрайин энди 
англаб етган эди. 
Назарида ўз умрини ўғли орқали узайтириш учунгина дунёга келган ва худди шу боисдан 
ҳам ҳалок бўлаётган эди. У ўғли билан унсиз видолашаркан, шу ҳақда ўйларди. Эмрайин ўзи 
учун шуни кашф этдики, у сўнгги лаҳзаларгача умрини ўғлида давом эттириш учун яшапти. 
Агар у илгари бу ҳақда ўйламаган экан, демак, ўйлашга сабаб ҳам бўлмагандир. 
Авваллари ҳам шу фикр яшин каби миясидан лип этиб ўтиб қоларди. Ҳозир шу фикр билан 
боғлиқ бир воқеа ёдига тушди ва бу фикрнинг маънисига энди тушунди. Ўшанда раҳматли 
Милхун ва бошқа қабиладошлари билан бирга ўрмонда азим бир дарахтни кесишаётган эдилар. 
Дарахт қулай бошлади, худди шу пайт у тасодифан улкан дарахт ағдарилаётган томонда турган 
эди. Азамат дарахт ён-веридаги жамики нарсаларни босиб-янчиб ағдарилаётган эди. Шунда 
ҳамма бараварига бақириб юборди: 
— Қоч! 
Эмрайин кутилмаганда ўзини йўқотиб қўйди, аммо энди кеч эди: нақ осмону фалакдан 

---

Чингиз Айтматов. Соҳил ёқалаб чопаётган олапар (қисса)