Ўзбекистон республикаси бош прокуратура академияси коррупцияга қарши курашиш илмий-таълим маркази

«Ор-номус ва шаън» категориялари. 
Ор деганда, ўзига номуносиб ёки эл кўрмаган ишдан, нарсадан ҳижолат тортиш, уялиш, номус 
қилиш тушунилса, номус деганда кишининг ўз обрўсини улуглаши ва ардоқлаши, орият, диёнат. 
Уят-андиша қилиш, шарм, ҳаё тушунилади. Шунга кўра ориятли одам деб ор-номусни биладиган, 
ўз обрўйини қадрлайдиган кишиларга айтилса, номусли одам деб уят-андишани биладиган, шарм-
ҳаёли кишиларга айтилади.
«Ор-номус» ва «шаън» категориялари ҳам ўз ижтимоий аҳамиятига кўра юксак ахлоқий 
фазилатларни акс эттиради. Ор-номус ва шаън категориялари ҳам ўз ижтимоий аҳамиятига кўра 
юксак ахлоқий фазилатларни акс эттиради. «Ор-номус» ва «шаън» ҳақидаги дастлабки 
тасаввурлар ибтидоий-жамоа тузумининг охирларида шаклланган бўлиб, инсон ахлоқий 
камолотининг олий бир кўриниши сифатида жамоа аъзолари олдидаги шахсий қадр-қиммат, 
ижтимоий обрўйини баҳолаш, англаш орқали намоён бўлади. 
Ор-номус ва шаън ҳақида гапирганда миллий истиқлол мафкурасида мазкур категорияларга 
алоҳида эътибор беришини таъкидлаш лозим. Миллий ғурур, миллий қадр-қиммат айнан шундай 
асослардир. Давлатимиз шаъни ва ор-номуси – ўзбек ҳалқи тарихий қадр-қимматининг ҳаётимизда 
қарор топшининг маънавий гаровидир. Миллий ор-номус, шаън ва қадр-қимматни ҳимоя 
қилмасдан туриб миллий мустақилликни мустаҳкамлаш мумкин эмас. 
Ор-номус ва шаън ҳар бир кишида шаклланган бўлиши ижтимоий равнақ ва маънавий 
покликнинг гаровидир. Шахсий ор-номус ва шаънни камол топтирилса жамиятимизда 
жиноятчилик, бузуқчилик, гиёҳвандлик каби ахлоқсизликлар камаяди. 
Юрист касбининг шаъни деб, ҳуқуқни муҳофаза этиш фаолиятини бажаришида ўзларининг 
инсонийлик, адолатпарварлик, виждонийлик, ҳалоллик хислатларини ҳар томонлама намойиш 
қилиб, ориятли, диёнатли бўлиб, ўз касбларини улуглашлари ва ардоқлашларига айтилади. 
Қадр-қиммат деб ҳуқуқни муҳофаза этувчи идоралар ходимларининг жамиятда, кишилар 
орасида тутган ўрни, топган обрўси, ҳурмати ва нуфузига айтилади.