Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

I.“Uzoq muddatli aktivlar”;II. “Joriy aktivlar”.  

Passivda esa yuqoridagi bo‘limlar qarshisida mos ravishda quyidagi bo‘limlar; joylashgan:  

I. “O‘z mablag‘lari manbalari”;II. “Majburiyatlar”.  

Balans aktivi va passividagi alohida bo‘limlarning o‘zaro bog‘liqligini 2.1-rasmda ko‘rsatish 

mumkin.  

I bo‘lim.  

Uzoq muddatli  

aktivlar 

 

I bo‘lim.  

O‘z mablag‘lari  

manbalari 

 

 

 

II bo‘lim.  

Joriy aktivlar 

 

II bo‘lim.  

Majburiyatlar 

 

3.1-rasm. Balans aktivi va passividagi bo‘limlarning o‘zaro aloqadorligi 

 

Chizmadan ko‘rinib turibdiki, uzoq muddatli aktivlar ham, joriy aktivlar ham korxonaning o‘z 

mablag‘lari manbalari va majburiyatlar (qarz manbalar) hisobidan tashkil topishi mumkin.  

Buxgalteriya  balansining  shakli  O‘zbekiston  Respublikasi  Moliya  Vazirligi  tomonidan 

tasdiqlanadi.  Namunaviy  shakldagi  balansni  qisqartirilgan  holda  quyidagi  jadval  ko‘rinishida 

keltirish mumkin (2.1-jadval).  

Balans aktivining I «Uzoq muddatli aktivlar» bo‘limida asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar, 

uzoq muddatli moliyaviy quyilmalar, o‘rnatiladigan asbob-uskunalar, kapital quyilmalar va sh.o‘. aks 

ettiriladi.  

Aktivning II “Joriy aktivlar” bo‘limida yuqori likvidli, ya'ni pulga aylantirilishi nisbatan oson 

xo‘jalik mablag‘lari guruhlangan. Bularga asosan, Materiallar, o‘stirilayotgan va boquvdagi chorva 

mollari,  tugallanmagan  ishlab  chiqarish,  debitor  qarzlar,  qisqa  muddatli  moliyaviy  investitsiyalar 

hamda pul mablag‘lari kiradi.  

Balansning  passivida  (o‘ng  tomoni)  o‘z  mablag‘larining  manbasi  va  majburiyatlar  aks 

ettiriladi.  

Passivning  I  “O‘z  mablag‘lari  manbasi”  bo‘limida  xususiy  kapital  asosiy  o‘rin  egallaydi. 

O‘zbekiston Respublikasi «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi qonuni 14-moddasiga muvofiq xususiy 

kapital ustav kapitali, qo‘shilgan kapital, zaxira kapitali va taqsimlanmagan foydadan iborat.