Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

3.  Mulkning  saqlanishini  ta'minlash  funksiyasi.  Bu  funksiya  buxgalteriya  hisobi  tizimini 

takomillashtirish  va  uning  nazorat  funksiyasini  kuchaytirish  bilan  chambarchas  bog‘liq.  Shuni  alohida 

ta'kidlash  zarurki,  ushbu  funksiyani  amalga  oshirish  uchun  quyidagi  shart-sharoitlar  zarur:  jihozlangan 

omborxona binolari, nazorat va o‘lchash asboblari, o‘lchagich idishlar va boshqalar. 

Inventarizatsiya ushbu funksiyani amalga oshirishning muhim usuli bo‘lib, korxona mulklarining 

saqlanishi va ular tarkibida ro‘y beradigan o‘zgarishlarni aniqlashga imkon yaratadi. Uni amalga oshirish 

uchun  №19-«Inventarizatsiyani  tashkil  etish  va  o‘tkazish»  nomli  Buxgalteriya  Hisobi  Milliy  Standarti 

(BHMS) dan foydalaniladi. Ushbu standart O‘zbekiston Respublikasi «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi 

qonuning 11-moddasiga muvofiq ishlab chiqilgan. 

Inventarizatsiya  jarayonida  barcha  xo‘jalik  muomalalari  hujjatlar  bilan  rasmiylashtirilganligi  va 

tegishli buxgalteriya hisobi schotlarida aks ettirilganligi, zarur aniqliklar va tuzatishlar kiritilayotganligi, 

hamda  joriy  hisob  ko‘rsatkichlari  va  haqiqiy  ma’lumotlarning  o‘zaro  mos  (teng)  kelishlari  tekshiriladi. 

Inventarizatsiya  mahsulot  ishlab  chiqarish  va  realizatsiya    qilishga  qilingan  xarajatlarni,  mulklarni 

saqlanishi  maqsadida  to‘g‘ri  aks  ettirish,  asosan  xom-ashyo  va  Materiallar  va  yoqilg‘i-enyergetik 

resurslarning yo‘qotilishi borasida katta ahamiyatga ega. Chunki, bozor iqtisodiyotiga o‘tishning hozirgi 

bosqichida  va  turli  mulkchilik  shakllari  mavjudligi  sharoitida  inventarizatsiya  o‘tkazish,  odatda,  katta 

---

 

 

hajmdagi axborotlarga ishlov berish bilan bog‘liq. Shuning uchun inventarizatsiya o‘tkazish jarayonlarini 

ham kompyutyerlashtirish zarur. Asosan katta nomenklaturadagi tovar-moddiy zaxiralarini inventarizatsiya 

qilishda kompyutyerlardan foydalanish yuqori samara beradi.