Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Xalq  noroziliklari 
.  .  . 
. . .  
.
n asm i  boyitishnm g  yagona  vositasi
soliq  edi.  Shu  boisdan  soliqlar  turi  va  miqdori  ko‘paytirilgan. 
Asosiy  soliq  t o ‘lovchilar — dehqonlar,  chorvadorlar,  hunar- 
mandlar,  savdogarlar  b o ‘lib,  ulardan  xiroj,  zakot,  boj  va  boshqa 
soliqlar  undirilgan.  Soliqlardan  tashqari  aholi  kanallar  qazish, 
ariqlami  tozalash,  qurilish  va  boshqa  ishlarga  majburan  jalb 
etilardi.
U rush  yillarida  soliq  miqdori  haddan  tashqari  oshirilardi. 
Subhonqulixon  davrida  raiyatdan  7  yillik  soliqlarni  birdaniga 
yig‘ib  olish  hollari  b o ‘lgan.
Ubaydullaxon  esa  aholidan  yig‘iladigan  soliqlar  miqdorini  4 
baravarga  ko‘paytirgan.  Ubaydullaxon  1708-yilda  pul  islohoti 
o ‘tkazib,  tarkibining  35  foizini  kumush  tashkil  etuvchi  tangalar 
o ‘miga,  tarkibida  9  foiz  kumush  b o ‘lgan  tangalam i  zarb  ettiradi 
va  uning  qimmatini  oldingi  tangalarga  teng  deb  belgilaydi.  N ati- 
jada  pulning  qadri  4  baravar  kamayadi,  norozilik  kuchayib, 
do‘kondor  va  hunarm andlar  o ‘z  mahsulotlarini  sotmay  qo‘y- 
ganlar.  B unday  ahvolga  chiday  olm agan  xalq  1708-yilda 
Buxoroda,  keyinchalik  Sam arqand,  Balx,  Karm ana,  M iyon- 
qol,  Shahrisabz  va  boshqa  qator  joylarda  ham   q o ‘zg‘olon 
ko‘taradi.  Biroq,  bu  qo‘zg‘olonlar  tartibsiz,  tarqoq  holda  b o ‘l- 
ganligi  uchun  tezda  bostiriladi.  Shunday  b o ‘lsa-da,  bu  xalq 
qo‘zg‘olonlari  Buxoro  xonligini  yanada  zaiflashtirgan.
46

---