Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

34-  §.  Qo‘qon  xonligida  iqtisodiy  hayot
, ,  
t. 
. 
Q o‘qonxonligida  aholi  sun’iy  sug‘orish
is 
oq 
xo jaig i 
m ahoratini  mukammal  egallagan  edi.
Suvdan  oqilona  foydalanilardi.  Xonlikda  asosiy  qishloq  xo‘jaligi 
ekini  bug‘doy  b o ‘lgan.  Shuningdek,  meva,  sabzavot  va  poliz 
ekinlarining  deyarli  barcha  turlari  yetishtirilgan.  Chorvachilikda 
makkajo‘xori  va  beda  yetakchi  o ‘rinda  turgan.
Xonlikda  paxtachilik  ham   aloliida  o‘rin  egallagan.  Farg‘ona 
vodiysining ko‘pgina  dehqonlari paxtakor bo ‘lib,  paxtacliilik yildan 
yilga  rivojlana  bordi.  Rossiyaning  Markaziy  Osiyodan,  aw alo, 
Qo‘qondan  paxta  sotib  ola  boslilashi  bu  ekin  maydonlarining 
yanada  kengayishiga  sabab  b o ‘ldi.  Paxta  savdosiga  hatto  boj  ham  
bekor qilindi.  Shu  sababli  Qo‘qon savdogarlari Rossiyaga  serqatnov 
b o ‘lib  qolishdi.  Talabning  o ‘sib  borislii  bilan  paxta  narxi  ham  
osliib  bordi.
124

---

Yer  egaligi 
Q o‘qon  xonligida  yer  egaligining  quyi-
dagi  shakllari  mavjud  bo‘lgan:  l.A m lok 
yerlari.  2. Xususiy  mulk  yerlari.  3.  Vaqf  yerlari.  Mamlakatdagi 
bu tun   yer  davlatniki  edi.  Shuning  uchun  ham   xususiy  yer 
egalari  aslida  yerga  emas,  balki  undan  olinadigan  m ahsulot 
ham da  shu  yerlarda  qurilgan  im oratlarga  egalik  qilar  edilar. 
M ulklarning  ko ‘pchiligi  30  sotixdan  60  sotixgacha  b o ‘lgan. 
Yerlar  ishlov  berish  uchun  dehqonlarga  ijaraga  berilar  edi.
D ehqonlar  xon  yerlarida  ham   m ehnat  qilar  edilar.  Xon 
yerlarida  ishlash  uchun  majburan  safarbar  etilganlar  soni  10 
ming  nafargacha  yetardi.  U lar 
mardikorlar
  deb  atalardi.
Xonlikda xususiy yerlarda hosilning  1/4  qismi uchun yollanib 
ishlovchi  yersiz,  ot-ulovsiz  kambag‘allar