Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Ichki  nizolarning 
.  . 
...  . 
°  
„
kuchayishi 
amalda  xonlikni  qaynotasi  M usulm on­
qul boshqarardi.  Shunday qilib,  xonlikda 
qipchoqlar  hukmronligi  davri  boshlandi.
Endilikda  qipchoqlar  Q o‘qonga yoppasiga ko‘chib  kela bosh­
ladilar,  mahalliy  aholini  shahardan  haydab  chiqarib,  ularning 
uy-joylariga  o ‘rnashib  ola  boshladilar.  Sug‘orish  inshootlarini 
qo‘lga  kiritdilar,  bundan  tashqari,  aholi  endi  suv  uchun  soliq 
to ‘laydigan  b o ‘ldi.  Bulaming  barchasi  mahalliy  aholining  qat- 
tiq  noroziligiga  sabab  b o ‘ldi.
Bu  ahvol,  o ‘z  navbatida,  xonlikda hukmronlarga  qarshi  qo‘z- 
g ‘olon  k o ‘tarish  xavfmi  tug‘dirdi.  Bunday  vaziyatda  M usul­
monqul  o‘z  mavqeyini  yo‘qotmaslik yo‘lida ruslar bilan aloqa  o ‘r- 
natishga  intiladi  va  rus  qo‘mondonligi  vakili  V. V. Velyaminov-
123

---

Zemov  bilan  maxfiy  ravishda  uclirashadi.  Bu  hoi  Xudoyorxonni 
qattiq  cho‘chitib  qo ‘ydi.  Shuning  uchun  ham   u  endi  qayn- 
otasi  M usulm onqul  va  qipchoqlar  hukm ronligiga  xotim a  be- 
rishga  qaror  qildi.
1852-yil  9-oktabr  kuni  Xudoyorxon  Toshkentdan  chaqi- 
rilgan  qo‘shin  bilan  qipchoqlar  qirg‘inini  uyushtirdi.  Qaynotasi 
M usulmonqul  asir  olinib,  qatl  etildi.  Qipchoqlaming  mol-mulki 
musodara  qilindi  va  aholiga  sotildi.
Shu  tariqa  M usulmonqul  va  qipchoqlar  hukmronligi  bar- 
ham   topdi.