Va terrorizmga

O
‘z
be
ki
st
on
da
 dini
y t
as
hk
ilo
tl
ar
nin
g r
o‘
yx
at
ga
 o
lini
shi
 h
aq
id
a m
a’
lum
ot
 
(2
01
6-
yi
l d
ek
abr
 h
ol
at
i)
Hud
ud
Qor
aqa
lpo
g‘i
ston
 Res
pub
lik
asi
An
dijo
n vil
oyat
i
Bu
xor
o vil
oyat
i
Jiz
zax v
ilo
yat
i
Nav
oiy v
ilo
yat
i
Nam
angan
 vilo
yat
i
Sam
arqan
d vi
loy
ati
Sir
dar
yo v
ilo
yat
i
Sur
xon
dar
yo v
ilo
yat
i
Tos
hke
nt v
ilo
yat
i
Far
g‘o
na v
ilo
yat
i
Xor
azm v
ilo
yat
i
Qas
hqa
dar
yo v
ilo
yat
i
Tosh
ken
t sh
ah
ri
Mar
kazi
y o
rgan
Jam
i
K
on
fe
ss
iy
a n
om
i
Is
lom
50
181
10
3
17
1
78
18
6
285
73
98
221
19
8
97
18
2
117
25
20
65
R
u
s p
rav
os
lav
 ch
er
ko
vi
1
1
2
1
4
2
4
7
2
9
3
–
1
5
3
45
R
im
­k
ato
li
k c
he
rk
ov
i
–
–
1
–
–
–
1
–
–
–
1
1
–
–
1
5
E
va
n
ge
l x
ri
st
ia
n b
ap
ti
st
la
r 
ch
er
kov
i
–
–
1
2
3
1
2
–
–
8
1
–
–
4
1
23
T
o‘
li
q i
n
jil
ch
i x
ri
st
ia
n
la
r 
ch
er
kov
i
–
1
1
2
1
–
1
1
–
10
–
–
–
5
1
23
Y
et
ti
n
ch
i k
un x
ri
st
ia
n­
ad
­
ve
nt
is
tl
ar
i c
he
rkov
i
–
–
1
–
1
–
–
–
–
4
–
–
–
3
–
9
E
van
ge
l­
ly
ut
er
an
lar
 c
he
rk
ovi
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
1
–
2

---

37
Y
ah
ud
iy
la
r d
in
iy j
am
oa
la
ri
–
–
2
–
–
–
2
–
–
–
1
–
–
3
–
8
B
ud
d
a i
bo
d
at
xo
n
as
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
1
Nov
oa
po
st
ol
 c
he
rkov
i
–
–
–
–
1
–
1
–
–
–
–
–
–
1
–
3
«I
ye
gov
 s
h
ah
id
la
ri
» c
he
rkov
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
1
A
rm
an a
po
sto
ll
ik c
he
rk
ov
i
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
1
–
2
«G
ol
os
 B
oj
iy
» c
he
rkov
i
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
K
or
ey
s p
ro
te
st
an
t c
he
rkov
la
ri
–
–
1
1
–
–
7
–
–
19
5
–
1
9
1
44
B
ah
oiy
 d
in
iy
 j
am
oa
la
ri
–
–
1
1
1
–
1
–
–
1
–
–
–
1
–
6
K
ri
sh
n
an
i a
n
gl
as
h j
am
iy
at
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
1
B
ib
liy
a j
am
iy
at
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
1
JA
M
I
51
18
3
11
3
17
8
90
18
9
30
5
81
10
0
274
21
0
98
18
4
151
33
224
0

---

38
Fuqarolar o‘zlarining diniy huquq va erkinliklarini amalga 
oshirishda boshqa shaxslarning, davlat va jamiyatning qonuniy 
manfaatlari, huquqlari va erkinliklariga putur yetkazmasliklari 
ushbu sohadagi qonunchilikning muhim tamoyili sanaladi.
Davlat va diniy tashkilotlar o‘rtasidagi munosabatlarni mu­
vofiqlashtirish Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yi­
cha qo‘mita tomonidan amalga oshiriladi.
2016­yilning dekabr holatiga ko‘ra, respublikada 16 ta kon­
fessiyaga mansub 2240 ta diniy tashkilot faoliyat yuritmoqda. 130 
dan ziyod millatga mansub aholining 94% dan ziyodi islom, 3,5% 
ga yaqini pravoslav diniga mansub, qolganlarini boshqa konfessi­
ya vakillari tashkil etadi (qarang: 1­jadval).
Hozirgi kunda diniy ta’lim sohasida Toshkent islom instituti, 9 
ta o‘rta maxsus islom bilim yurti, shuningdek, pravoslav va pro­
testant seminariyalari faoliyat ko‘rsatmoqda.
Istiqlol yillari O‘zbekiston hukumati tomonidan vijdon erkin­
ligini ta’minlash, dindorlarga qulay sharoit yaratish, diniy qad­
riyatlarni tiklash va avaylab­asrashga qaratilgan ko‘plab hukumat 
qarorlari qabul qilinib, hayotga joriy qilindi. Ramazon va Qur­
bon hayitlari umumxalq bayrami sifatida keng nishonlanmoqda. 
Mustaqillik yillarida yuzlab cherkov, sinagoga va ibodat uy­
lari, xususan, Toshkent, Samarqand, Navoiydagi pravoslav 
ibodatxona lari, Toshkent shahridagi katolik kostyoli, Samarqand­
dagi arman­apostollik cherkovi, Toshkentdagi Budda ibodatxo­
nasi qayta barpo etildi, ta’mirlandi. Hazrati Imom, Imom Buxo­
riy, Bahouddin Naqshband, Hakim Termiziy, Imom Moturidiy, 
Shohi Zinda, Qosim Shayx, Zangi ota kabi qadimiy yodgorlik 
majmualari obod qilindi va yangilari qurildi. 
Istiqlol davrida Qur’oni Karim, hadislar to‘plamlari, Bibliya 
tarkibidagi «Yangi ahd» va «Qadimiy ahd»ning ba’zi qismlari, 
masalan, «Sulaymon hikmatlari», «Rut, Ester va Yunus payg‘am­
barlar tarixi» o‘zbek tiliga tarjima qilinib, nashr etildi. O‘zbekis­
ton ko‘zi ojizlar uchun maxsus Brayl yozuvida Qur’onni nashr 
qilgan uchinchi mamlakat hisoblanadi.

---

39
1999­yili Toshkent islom universiteti tashkil etildi. Maz­
kur universitetda talabalarga dunyoviy va diniy fanlardan keng 
ko‘lamli ta’lim berib kelinadi.
2018­yil 16­apreldagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti­
ning PF­5416­sonli «Diniy­ma’rifiy soha faoliyatini tubdan 
takomillashtirish chora­tadbirlari to‘g‘risida»gi Farmoniga aso­
san O‘zbekiston islom akademiyasi va O‘zbekiston Respublika­
si Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universiteti ne­
gizida O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi tashkil etildi. 
O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi O‘zbekiston musul­
monlari idorasi va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkama­
si huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita muassisligidagi Qur’on 
ilmlari, hadis, islom huquqi, aqida, tasavvuf, islom iqtisodiyoti 
va moliyasi, xalqaro munosabatlar, xorijiy tillar (arab, fors, ing­
liz, rus, urdu, turk va b.) va boshqa xalqaro miqyosda ehtiyoj 
mavjud bo‘lgan sohalar bo‘yicha malakali kadrlarni tayyorlashga, 
o‘rta maxsus, oliy ta’lim, oliy ta’limdan keyingi ta’lim, malaka 
oshirish bosqichlarida uzluksiz ta’limning yaxlit tizimini tashkil 
etishga va ilmiy merosni chuqur tadqiq qilish va asrab­avaylashga, 
diniy va dunyoviy bilim berishga ixtisoslashgan yetakchi ta’lim va 
ilmiy­tadqiqot muassasasi hisoblanadi.
Davlat tomonidan O‘zbekiston aholisining asosiy qismi e’tiqod 
qiluvchi islom diniga mansub fuqarolarning haj va umra safar­
larini tashkil etish ishlariga katta e’tibor ko‘rsatib kelinmoqda. 
Jumladan, 2006­yil avgust oyida Birinchi Prezident Islom Ka­
rimovning Farmoniga asosan «Haj va umra tadbirlarini tashkil 
etish va o‘tkazish bo‘yicha Jamoatchilik kengashi» tuzildi. Dav­
lat rahbarining 2008­yil 20­may kunidagi qarori asosida esa haj 
va umra ziyoratlarini amalga oshiruvchi (fuqarolarga davlat to­
monidan zarur yordam ko‘rsatish maqsadida Jidda shahridagi 
O‘zbekiston Bosh konsulxonasi tarkibida «Haj va umra» ishlari 
bo‘yicha attashe lavozimi kiritildi. 
Qayd etish lozimki, so‘nggi yillar davomida barcha yo‘na­
lishlarda bo‘lgani kabi diniy sohada ham islohotlarning yangi 

---

40
bosqichga o‘tildi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat 
Mirziyoyev Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar vazirlari 
kengashi 43­sessiyasining ochilish marosimidagi ilk xalqaro nut­
qida katta tashabbus bilan chiqib, «Islomning umumbashariy sivili-
zatsiyaga benazir hissa qo‘shgan buyuk ajdodlarimizning ko‘p qirra-
li diniy-ma’naviy merosini o‘rganishga ixtisoslashgan xalqaro ilmiy 
tadqiqotlar markazini Samarqanddagi Imom Buxoriy yodgorlik maj-
muyi qoshida yaratilishi hamda musulmon dunyosidagi ta’lim, ilm-
fan va madaniyat tarixi hamda ularning hozirgi holatini o‘rga nish 
va ular haqida talabalarga chuqurlashtirilgan maxsus kurslarni 
o‘qish maqsadida Toshkent islom universiteti tarkibida ta’lim, fan 
va madaniyat masalalari bo‘yicha ISESCOning maxsus kafedrasini 
tashkil etish», taklifini bildirdilar.
Prezident Shavkat Mirziyoyevning sohadagi keyingi yirik ta­
shabbuslaridan biri 2017­yilning 14­fevral kuni «Imom Termiziy