|
O
‘z
be
ki
st
on
da
dini
y t
as
hk
ilo
tl
ar
nin
g r
o‘
yx
at
ga
o
lini
shi
h
aq
id
a m
a’
lum
ot
(2
01
6-
yi
l d
ek
abr
h
ol
at
i)
Hud
ud
Qor
aqa
lpo
g‘i
ston
Res
pub
lik
asi
An
dijo
n vil
oyat
i
Bu
xor
o vil
oyat
i
Jiz
zax v
ilo
yat
i
Nav
oiy v
ilo
yat
i
Nam
angan
vilo
yat
i
Sam
arqan
d vi
loy
ati
Sir
dar
yo v
ilo
yat
i
Sur
xon
dar
yo v
ilo
yat
i
Tos
hke
nt v
ilo
yat
i
Far
g‘o
na v
ilo
yat
i
Xor
azm v
ilo
yat
i
Qas
hqa
dar
yo v
ilo
yat
i
Tosh
ken
t sh
ah
ri
Mar
kazi
y o
rgan
Jam
i
K
on
fe
ss
iy
a n
om
i
Is
lom
50
181
10
3
17
1
78
18
6
285
73
98
221
19
8
97
18
2
117
25
20
65
R
u
s p
rav
os
lav
ch
er
ko
vi
1
1
2
1
4
2
4
7
2
9
3
–
1
5
3
45
R
im
k
ato
li
k c
he
rk
ov
i
–
–
1
–
–
–
1
–
–
–
1
1
–
–
1
5
E
va
n
ge
l x
ri
st
ia
n b
ap
ti
st
la
r
ch
er
kov
i
–
–
1
2
3
1
2
–
–
8
1
–
–
4
1
23
T
o‘
li
q i
n
jil
ch
i x
ri
st
ia
n
la
r
ch
er
kov
i
–
1
1
2
1
–
1
1
–
10
–
–
–
5
1
23
Y
et
ti
n
ch
i k
un x
ri
st
ia
n
ad
ve
nt
is
tl
ar
i c
he
rkov
i
–
–
1
–
1
–
–
–
–
4
–
–
–
3
–
9
E
van
ge
l
ly
ut
er
an
lar
c
he
rk
ovi
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
1
–
2
37
Y
ah
ud
iy
la
r d
in
iy j
am
oa
la
ri
–
–
2
–
–
–
2
–
–
–
1
–
–
3
–
8
B
ud
d
a i
bo
d
at
xo
n
as
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
1
Nov
oa
po
st
ol
c
he
rkov
i
–
–
–
–
1
–
1
–
–
–
–
–
–
1
–
3
«I
ye
gov
s
h
ah
id
la
ri
» c
he
rkov
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
1
A
rm
an a
po
sto
ll
ik c
he
rk
ov
i
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
1
–
2
«G
ol
os
B
oj
iy
» c
he
rkov
i
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
K
or
ey
s p
ro
te
st
an
t c
he
rkov
la
ri
–
–
1
1
–
–
7
–
–
19
5
–
1
9
1
44
B
ah
oiy
d
in
iy
j
am
oa
la
ri
–
–
1
1
1
–
1
–
–
1
–
–
–
1
–
6
K
ri
sh
n
an
i a
n
gl
as
h j
am
iy
at
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
1
B
ib
liy
a j
am
iy
at
i
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
1
JA
M
I
51
18
3
11
3
17
8
90
18
9
30
5
81
10
0
274
21
0
98
18
4
151
33
224
0
38
Fuqarolar o‘zlarining diniy huquq va erkinliklarini amalga
oshirishda boshqa shaxslarning, davlat va jamiyatning qonuniy
manfaatlari, huquqlari va erkinliklariga putur yetkazmasliklari
ushbu sohadagi qonunchilikning muhim tamoyili sanaladi.
Davlat va diniy tashkilotlar o‘rtasidagi munosabatlarni mu
vofiqlashtirish Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yi
cha qo‘mita tomonidan amalga oshiriladi.
2016yilning dekabr holatiga ko‘ra, respublikada 16 ta kon
fessiyaga mansub 2240 ta diniy tashkilot faoliyat yuritmoqda. 130
dan ziyod millatga mansub aholining 94% dan ziyodi islom, 3,5%
ga yaqini pravoslav diniga mansub, qolganlarini boshqa konfessi
ya vakillari tashkil etadi (qarang: 1jadval).
Hozirgi kunda diniy ta’lim sohasida Toshkent islom instituti, 9
ta o‘rta maxsus islom bilim yurti, shuningdek, pravoslav va pro
testant seminariyalari faoliyat ko‘rsatmoqda.
Istiqlol yillari O‘zbekiston hukumati tomonidan vijdon erkin
ligini ta’minlash, dindorlarga qulay sharoit yaratish, diniy qad
riyatlarni tiklash va avaylabasrashga qaratilgan ko‘plab hukumat
qarorlari qabul qilinib, hayotga joriy qilindi. Ramazon va Qur
bon hayitlari umumxalq bayrami sifatida keng nishonlanmoqda.
Mustaqillik yillarida yuzlab cherkov, sinagoga va ibodat uy
lari, xususan, Toshkent, Samarqand, Navoiydagi pravoslav
ibodatxona lari, Toshkent shahridagi katolik kostyoli, Samarqand
dagi armanapostollik cherkovi, Toshkentdagi Budda ibodatxo
nasi qayta barpo etildi, ta’mirlandi. Hazrati Imom, Imom Buxo
riy, Bahouddin Naqshband, Hakim Termiziy, Imom Moturidiy,
Shohi Zinda, Qosim Shayx, Zangi ota kabi qadimiy yodgorlik
majmualari obod qilindi va yangilari qurildi.
Istiqlol davrida Qur’oni Karim, hadislar to‘plamlari, Bibliya
tarkibidagi «Yangi ahd» va «Qadimiy ahd»ning ba’zi qismlari,
masalan, «Sulaymon hikmatlari», «Rut, Ester va Yunus payg‘am
barlar tarixi» o‘zbek tiliga tarjima qilinib, nashr etildi. O‘zbekis
ton ko‘zi ojizlar uchun maxsus Brayl yozuvida Qur’onni nashr
qilgan uchinchi mamlakat hisoblanadi.
39
1999yili Toshkent islom universiteti tashkil etildi. Maz
kur universitetda talabalarga dunyoviy va diniy fanlardan keng
ko‘lamli ta’lim berib kelinadi.
2018yil 16apreldagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
ning PF5416sonli «Diniyma’rifiy soha faoliyatini tubdan
takomillashtirish choratadbirlari to‘g‘risida»gi Farmoniga aso
san O‘zbekiston islom akademiyasi va O‘zbekiston Respublika
si Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universiteti ne
gizida O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi tashkil etildi.
O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi O‘zbekiston musul
monlari idorasi va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkama
si huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita muassisligidagi Qur’on
ilmlari, hadis, islom huquqi, aqida, tasavvuf, islom iqtisodiyoti
va moliyasi, xalqaro munosabatlar, xorijiy tillar (arab, fors, ing
liz, rus, urdu, turk va b.) va boshqa xalqaro miqyosda ehtiyoj
mavjud bo‘lgan sohalar bo‘yicha malakali kadrlarni tayyorlashga,
o‘rta maxsus, oliy ta’lim, oliy ta’limdan keyingi ta’lim, malaka
oshirish bosqichlarida uzluksiz ta’limning yaxlit tizimini tashkil
etishga va ilmiy merosni chuqur tadqiq qilish va asrabavaylashga,
diniy va dunyoviy bilim berishga ixtisoslashgan yetakchi ta’lim va
ilmiytadqiqot muassasasi hisoblanadi.
Davlat tomonidan O‘zbekiston aholisining asosiy qismi e’tiqod
qiluvchi islom diniga mansub fuqarolarning haj va umra safar
larini tashkil etish ishlariga katta e’tibor ko‘rsatib kelinmoqda.
Jumladan, 2006yil avgust oyida Birinchi Prezident Islom Ka
rimovning Farmoniga asosan «Haj va umra tadbirlarini tashkil
etish va o‘tkazish bo‘yicha Jamoatchilik kengashi» tuzildi. Dav
lat rahbarining 2008yil 20may kunidagi qarori asosida esa haj
va umra ziyoratlarini amalga oshiruvchi (fuqarolarga davlat to
monidan zarur yordam ko‘rsatish maqsadida Jidda shahridagi
O‘zbekiston Bosh konsulxonasi tarkibida «Haj va umra» ishlari
bo‘yicha attashe lavozimi kiritildi.
Qayd etish lozimki, so‘nggi yillar davomida barcha yo‘na
lishlarda bo‘lgani kabi diniy sohada ham islohotlarning yangi
40
bosqichga o‘tildi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat
Mirziyoyev Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar vazirlari
kengashi 43sessiyasining ochilish marosimidagi ilk xalqaro nut
qida katta tashabbus bilan chiqib, «Islomning umumbashariy sivili-
zatsiyaga benazir hissa qo‘shgan buyuk ajdodlarimizning ko‘p qirra-
li diniy-ma’naviy merosini o‘rganishga ixtisoslashgan xalqaro ilmiy
tadqiqotlar markazini Samarqanddagi Imom Buxoriy yodgorlik maj-
muyi qoshida yaratilishi hamda musulmon dunyosidagi ta’lim, ilm-
fan va madaniyat tarixi hamda ularning hozirgi holatini o‘rga nish
va ular haqida talabalarga chuqurlashtirilgan maxsus kurslarni
o‘qish maqsadida Toshkent islom universiteti tarkibida ta’lim, fan
va madaniyat masalalari bo‘yicha ISESCOning maxsus kafedrasini
tashkil etish», taklifini bildirdilar.
Prezident Shavkat Mirziyoyevning sohadagi keyingi yirik ta
shabbuslaridan biri 2017yilning 14fevral kuni «Imom Termiziy
Do'stlaringiz bilan baham: |
