Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси тошкент ислом университети “фикх, иктисод ва таббиий фанлар” факультети

9
 
Акофф Р, Магидсон Д., Эддисон Г. «Идеализированное проектирование: Как предотвратить 
завтрашний кризис сегодня. Создание будущего организации», 2007. 
 

---

99 
мустақил бўлинмаларнинг ассоциацияланган фаолият доирасидаги юқори 
инновацион фаоллигига эришишга имкон беради. 
XXI аср инновацион ташкилотлардаги инқилобий ўзгаришлар линияли, 
вазифавий, маркетингли ва бошқа тузилмаларни қамраб олишлари керак, 
улар ягона ахборот ва молия тизимлари томонидан хизмат кўрсатилган 
товарлар ва хизматларни мустақил ишлаб чиқарувчи, мустақил ички 
корхоналар бўлишлари керак. “Ақлий ўзини ўзи бошқарувчи ассоциациялар” 
доирасида бу ички корхоналар ёки ассоциация ичидаги ташкилий бозорлар 
деб аталувчиларнинг иштирокчилари бўладилар. 
Олдин қатъий иерархик қурилмадан иборат бўлган ташкилот мустақил 
жамоалар, очиқ социал тизимларнинг мажмуаси бўлади. Ташкилот ичидаги 
табақалашиш гомогенизациялашиш (яъни бир турлича айланиш) билан 
алмашади, унда ижодий характер, ўзгаришларга юқори мослашувчанлик, 
ташқи муҳитга эгилувчан инновацион жавоб қайтариш ва кучсиз сигналлар 
бўйича самарали бошқариш асосий афзалликлардан бўлади. 
1980 йиллардаги ташкилотларнинг муҳим вазифаларни ўзаро – 
алоқалар ва ўзаро боғлиқликлар тизимини ташкил қилиш жараёни билан 
боғланган “интерташкилийлар” сифатида таърифлаб туриб, менежентнинг 
ҳозирги замон назариячилари XXI асрнинг бошидаги компанияларга 
нисбатан “интерташкилий ўзини ўзи ташкил қилувчи тизим” атамасини 
қўллайдилар. 
Бунда 
инновацион 
ривожланиш 
содир 
бўлаётган 
ўзгаришларнинг марказий оқими сифатида кўриб чиқилади. 

---

100 
4.Келажак инновацион ташкилотларининг хусусиятлари 
Ташкилий лойиҳалаштириш, янги моделлар ва тузилмалардан 
фойдаланиш менежментининг муҳим йўналишларидан бўлади. Келажак 
инновацион ташкилотларининг хусусиятлари 1- расмда кўрсатилганлар. 
Улар тизимчалар ва элементларнинг сифатини ва уларнинг очиқ тизим 
сифатидаги ташкилот ичидаги алоқаларини намойиш қиладилар. 
Янги турдаги ташкилот мўлжаллашнинг икки ўқига эга: 
биринчиси – ички тузилмалар, элементлар, омиллар ва тизимчаларнинг 
ички ўзаро ҳамкорлигига. Бу мўлжал марказлаштиришни тугатилиши ва 
бўлинмаларнинг 
мустақиллигига 
асосланган, 
бу 
уларнинг 
юқори 
манёрвчанлиги, оперативлиги, ташкилий шаклларининг кўплиги, янги 
усулларининг ихчамлигини таъминлайди. 
Иккинчи ўқи ташқи муҳитга қаратилган, у 
узоқ муддатли 
тенденциялар, барқарорликни амалга ошириш билан боғлиқ. Тизимни ташқи 
муҳитда фаолият юритиши. Ташкилотни ривожланишининг бу иккинчи 
тенденцияси синергик (ҳамкорлик) самарасини яратувчи механизмни 
жипслашиши ва интерграциялашишга асосланган, у ҳаракатларнинг битта