Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


 BAYONIY VA FAQIRIYNING MA’RIFIY-AXLOQIY



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet497/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   493   494   495   496   497   498   499   500   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

6.8. BAYONIY VA FAQIRIYNING MA’RIFIY-AXLOQIY 

QARASHLARI

Muhammad Yusuf Bobojonbek o‘g‘li Bayoniy 1840-yilda Xivada 

zamonasining  o‘qimishli  va  madaniyatli  arbobi  boigan  Bobobek  ibn 

Hasanbek  oilasida  tug‘ildi.  Boshlang‘ich  bilimni  o‘z  uyida  maxsus 

muallimdan 

olgach, 

Xivaning 

eng 

mashhur 


madrasalaridan 

«Sherg‘ozixon»da  tahsil  ko‘rdi.  Yoshligida  ilm,  san’at,  musiqa  va 

ayniqsa, she’riyatga zo‘r havas qo‘ygan Muhammad Yusuf o‘zbek, fors, 

arab tillari va adabiyotini,  shuningdek, musiqa va tarix fanini qunt bilan 

o‘rganishga  kirishdi.  Katta  iste’dodi  va  mehnati  tufayli  zamonasining 

yuksak saviyali shoiri,  olim va tarjimoni sifetida mashhur boidi. Badiiy



526


did vajo‘shqin yurak harorati bilan yo‘g‘rilgan g‘azallari el orasida unga 

katta shuhrat keltirdi. 

-

Bayoniyning fikricha,  zulm va zo‘rlik hukmron  bo‘lgan joyda yurt 



ham,  millat  ham  rivojlanish  bosqichiga  ko‘tarila  olmaydi.  Istibdod 

barham  topsagina  yangilikka,  farovon  hayotga yo‘l  ochiladi.  Quyidagi 

misralarda  Bayoniyning  ijtimoiy-siyosiy  va  ma’rifiy-axloqiy  qarashlari 

o‘z ifodasini topgan:

Elni kurashga chorlang,

Ma’rifat sari yllang...1

Shoir  o‘zining  «Ahli  ash’ora»,  «Sizlarga  so ‘zim»,  «Xorazm 

yoshlariga»,  «Otlan,  el  yigitlari»  she’rlarida  istiqlolga  erishishning 

birdan-bir yoii  ilm-ma’rifat egallashdir,  degan  g‘oyani  ilgari  suradi.  U 



«Sizlarga so ‘zim» she’rini esa yosh avlodga vasiyatnoma tarzida yozgan 

boiib,  yoshlaming  kelajak  baxti  va  istiqboli  o‘z  qoiida,  deb  xitob 

qiladi:

Eshit so‘zim farzandlar,

Ko‘pmehribon dilbandlar,

Oshdi yoshim saksondan,

0 ‘zim ham chiqdim sondan.

Qani, endi ko‘zda nur,

Belda quw at ham putur,

Boisa-yu safga tursam,

E1 bilan birga yursam.

Yangi  jamiyat  qurishni  yoshlaming  kuchi,  g‘ayrat-shijoatisiz 

tasawur  qilolmagan  shoir  ularga  « 0 ‘qub  alloma  bo‘ling,  zamonni 

olg‘a  buring!»,  -   deydi.  Ana  shu  boiajak  allomalaming  «Saodatli 

damlarda,  g‘amsiz,  yorug‘  kunlarda,  Bayoniyni  yod  aylash»lariga 

umid  qiladi  va  ishonadi.  Bayoniyning  ezgu  niyatlari  yoshlaming kuch- 

qudrati, g‘ayrat-shijoati, mehnati, matonati zamiriga nur kabi kirib bordi.

Bayoniy  g‘azallaridagi  falsafiy-didaktik  fikrlami,  shoiming  o‘z 

ustozlari  va  salaflari  ruhidan  olgan  ma’naviy  takomili  desak  boiadi. 

Quyidagi  misralarda  shoir  ma’shuqani  sadoqatli,  vafoli,  sharm-hayoli 

barkamol  inson  sifatida tasvirlaydi.  Chunki  ma’shuqa komil,  tuyg‘ulari 

teran inson sifatida hayotdagi barcha fisqu fujurlardan ustun kelib, jur’at 

bilan  oshigining  zabun  holidan  xabar  olish,  ko‘ngli  mulkini  g‘arot 

qilishga  shaylangan  g‘am  lashkarini  yanchib,  «baytulaxzon»  ni  obod 

qilish uchun kirib keladi. Uning bu iltifoti shoir uchun odamiylik belgisi, 

vafodorlik, go‘zallik, farosatlilik, kamolotning yuksak cho‘qqisidir:




Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   493   494   495   496   497   498   499   500   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish