Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov

Eykim, sango nasihat etay man g‘arib ham,

Qilma hamisha yetmaguncha qudrat orzu.

Eykim, sango kerakmu jahon ichra obro‘,

0 ‘zga chaqirmoq aylamagil shuhrat orzu.

Shoir yoshlami  mehnat tarbiyasi  haqida ko‘p  qayg‘uradi.  Zero,  bu 

har  bir  insonning  burchi.  Har  bir  kishi  biror  ishni  bajarganda 

shoshmasligi, pala-partishlikka yo‘l qo‘ymasligi lozim:

Qilmayin puxta ishingni nosaranjom aylasang,

Tushgusidir boshga anduhi qiyomat oqibat.

Avaz 0 ‘tar o‘g‘li  insonning yigitlik davrida  shakllanishini  nazarda 

tutib yoshlikning qadriga yetish lozimligi haqida qayg‘uradi:

Kilurg‘a asru hazzu ishrat, ey birodarlar,

G‘animat o‘lg‘usidur mavsumi shabbob-shabbob.

Yoki:

Bu damni bil g‘animat, ey birodar,

Qidur ayyomi vuslat, ey birodar.

524

---

Aql-farosat insonning kimligi-yu qandayligini bildiruvchi mezondir. 

Yoshlikda  ilm  va  kasb-hunar  egallagan  kishi  jaholatdan  ancha  yiroq 

boiadi:

Farosat bodasini ayla shom,

Ki to o6zni jaholatdin yiroq et.

Avaz  0 6tar  o6g ii  yoshlami  hayot  mashaqqatlarini  yengishda  sabr- 

toqatli, chidamli boiishga undarkan, bunday xislat maqsadga yetishning 

birdan-bir yoii ekanligini ta’kidlaydi:

Avaz, sabr ayla maqsnding esa g‘amdin xalos o‘lmak,

Ki sabr etganni qalbi g‘ussa bunyod o4lmadi hargiz.

Yoki:

Ey Avaz, har kim o‘ziga sabrni qilsa shior;

Shaksizin yetgusidur maqsudiga olam aro.

Avaz  O iar  o6g ii  birovlaming  muvaffaqiyatlarini  ko‘rolmaydigan 

hasadchilami  nopok  kishilar  deb  hisoblaydi  va  yoshlami  bunday 

toifadagi  kishilardan  yiroq  yurishga,  ulardan  hecham  ibrat  olmaslikka 

da’vat etadi:

U1 odamkim hasad g‘ayrig‘a aylar kechayu kunduz,

Qilib rashku taassufni o6tiga bag‘rini biryon.

Agarchi ilgidin kelmas birovni xurram etmaklik,

Ko‘ra olmas valekin kimsani qalbi esa nodon.

Avaz  O iar  o‘g ii  kishilaming  jamiyatda  tutgan  o‘miga  qarab, 

qarama-qarshi  gumhlarga:  mehnatkash  xalqqa  va  boshqalar  hisobiga 

rohat-farogcatda yashovchi tekinxo4rlarga ajratadi:

Birovlar boiib el aro arjumand,

Birovlar hamisha chekar ko‘p azob.

Avaz  O iar  o‘g ii  axloqiy  qarashlarida  mol-dunyoga  hirs  qyish 

qattiq  qoralanadi.  Zaharli  ilonga  xshab  ochko4zlik  bilan  xazinaga 

qorovul boiishni aslo havas qilma, deydi:

Hirs ila ganj asramoq qilma havas a f  i sifat,

Zahr etib komingni, jismingni qilur ranjuri ganj.

Shoir  nazarida,  boylik  orttirish  hirsining  bandasi  boigan  kimsalar 

go4zal  insoniy  fazilatlardan  mahmm  boiishadi.  Shuning  uchun 

kishilami  boylik yigish hirsidan  ozod  boiishga,  tekin  boylikdan hazar 

qilishga da’vat etadi va «qabringda mehnatsiz topilgan bu boyliklar ilon 

va chayonlarga aylanadi», deydi:

Ey Avaz, jam ’i zar etmakdin hazar qil, tonglakim,

To sarosar boimasun go‘ringda moru mo‘ri ganj.

525

---

Avaz  Q‘tar  o‘g‘li  nasl-nasab  va  mol-davlat  kishining  fazilatini 

belgilamasligini, balki  «oliy nasab» lar orasida odamiylikni bilmaydigan 

nodon johil va odobsiz kishilar ko‘pligini ta’kidlaydi: