“Сервис” илмий-амалий журнал

2-жадвал 
Ўзбекистон Республикасининг асосий макроиқтисодий кўрсаткичлари, 
млрд. сўмда 
Кўрсаткич-
лар 
2000 
й. 
Ўтган 
йилга 
нис-т 
ўсиш, 
%да 
2005
й. 
Ўтган 
йилга 
нис-т 
ўсиш, 
%да 
2010
й. 
Ўтган 
йилга 
нис-т 
ўсиш, 
%да 
2016 
й. 
Ўтган 
йилга 
нис-т 
ўсиш, 
%да 
Ялпи ички 
маҳсулот 
3255,6 
103,8 15923,4 107,0 
62388,3 
108,5 
199325,1 107,8 
Саноат 
маҳсулоти
407,6 
104,2 11028,6 107,2 
34499,1 
108,5 
111267,2 106,6 
Қишлоқ 
хўжалиги 
маҳсулоти
1387,2 
103,1 
5978,3 105,4 
16774,7 
106,9 
48431,1 
106,6 
Қурилиш 
196,2 
102,9 
771,1 
110,7 
4033,5 
105,1 
29265,8 
117,8 
Ишлаб 
чиқарилган 
хизматлар 
х 
х 
x 
х 
32749,8 
115,1 
90991,7 
112,5 
Аҳолига 
кўрсатилган
пуллик 
хизматлар 
309,9 
115,7 
1628,5 116,3 
7858,0 
112,5 
28038,9 
110,7 
Жами 
капитал 
қўйилмалар 
744,5 
101,0 
3165,2 105,7 15338,7 
108,7 
49476,8 
109,6 
Муаллиф томонидан Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика 
қўмитаси маълумотлари асосида ҳисобланган

---

“Сервис” илмий-амалий журнал
2018 йил 2-сон 
41
Тадқиқотлар шундан далолат берадики, ҳозирги кунда сервис фаолияти 
билан шуғулланувчи корхона ва ташкилотлар ҳамда якка тартибдаги 
тадбиркорлар фаолияти давлат иқтисодиётига катта ҳисса қўшмоқдалар.
ХХ асрнинг сўнгги йилларида ривожланган мамлакатларда келгуси 
тараққиётнинг глобал қарашлари тўғрисида тасаввурлар шакллана бошлади. 
Жамиятда инсонлар турмуш даражасини яхшилашнинг зарурлигидан келиб 
чиқиб, хорижий ва мамлакатимиз олимлари инсонларни ўртача ҳаёт тарзини 
таъминлаш ҳамда аҳолининг моддий жиҳатдан табақаланишининг фарқини 
қисқартиришга илмий жиҳатдан кўпроқ эътибор қаратмоқдалар. Шунингдек, улар 
ҳозирги ижтимоий-иқтисодий тараққиётнинг бош мақсади сифатида «турмуш 
сифати» масаласининг тадқиқоти бўйича кўпроқ фикр юритмоқдалар.
Тадқиқотларнинг кўрсатишича, ҳозирги вақтда хизмат бозорида маиший 
хизматларнинг умумий салмоғи ошиб бориш тенденциясига эга. Бу ҳолат ушбу 
соҳада меҳнат ресурсларини кўпроқ жалб этилишига сабаб бўлмоқда. Аммо ушбу 
соҳада меҳнат ресурсларининг сифат кўрсаткичларини (иш стажи, малакаси, 
касбий маҳорати, маълумоти) умумий ҳисобда юқори эмаслигини кўрсатишимиз 
мумкин. Кузатишлар шундан далолат берадики, вилоят миқёсида ходимларнинг 
сифат коэффициенти 20-30 %ни ташкил этмоқда. Албатта, бундай ҳолат маиший 
хизматларнинг умумий ҳажми ошган ҳолда, бу соҳада самарадорликни 
пасайишига сабаб бўлмоқда. Шунинг учун маиший хизмат соҳасида банд бўлган 
меҳнат ресурсларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш, соҳада ходимлар 
хизмати сифатини таъминлашга марказлашган ҳолда ёндашилса, мақсадга 
мувофиқ ҳисобланади. Бунинг учун, бизнинг фикримизча, қуйидаги тадбирларни 
амалга ошириш лозим: 
– соҳада замонавий мутахассисликлар ва касблар бўйича ходимларни 
тайёрлаш ва уларнинг малакасини узлуксиз ошириб бориш; 
– меҳнат жараёнини ташкил этишни янги, илғор усулларини ўзлаштириш 
ва жорий этиш; 
– маиший хизмат соҳасига янги замонавий техника ва технологияларни 
киритиш; 
– соҳада янги очилаётган иш ўринлари бўйича ходимларга талабни 
истиқболлаштириш; 
– хизматлар бозорида ишчи кучи таклифи бўйича рақобат муҳитини 
яратиш ва рақобатбардошлигини таъминлаш; 
– маиший хизмат соҳасида ходимларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш 
юзасидан махсус мақсадли дастурлар ишлаб чиқариш ва бошқалар. 
Хизмат кўрсатиш корхоналарида меҳнат ресурсларидан фойдаланиш 
самарадорлигини оширишга бевосита таъсир кўрсатувчи иқтисодий механизм 
элементларидан бири – бу ходимларни моддий рағбатлантириш тизимини 
такомиллаштириш ҳисобланади. Тадқиқотлар кўрсатишича, соҳада иқтисодий 
рағбатлантиришни тўғри йўлга қўйилиши меҳнат ресурсларининг якуний 
натижаларидан манфаатдорлигини оширган ҳолда, уларнинг ўз меҳнат 
вазифаларига, фаолият натижаларига, меҳнат кўникмаларини ва тажрибаларини 
оширишга бўлган қизиқишларини тобора ошириб боради.