"makroiqtisodiyot"

                                           M = (1/ rr ) x D 
Bunda:   M- pul taklifi hajmi;  rr – majburiy zahiralash normasi ; 
D - dastlabki depozit. 
Keltirilgan  formuladan  ko’rinib  rr  koeffitsentiga  bog’liq  bo’lib,  uni 
bankturibdiki,  pul  taklifi  1/  multiplikatori  yoki  pul  ekspansiyasi  multiplikatori, 
deb  ataladi.    U  ushbu  bank  zahiralar  normasida  ortiqcha  zahiralarning  bir  pul 
birligi  bilan  yaratilishi  mumkin  bo’lgan  yangi  kredit  pullarining  eng  ko’p 
miqdorini bildiradi. 
 
9.3. Pul taklifining kengaytirilgan modeli, pul multiplikatori. 
Pul  taklifining  umumlashma  modeli  Markaziy  bankning  pul  taklifidagi  roli 
hamda pulning bir qismini depozitlardan naqd pullarga oqib o’tishni hisobga olgan 
holda yoziladi. Bu model bir qator yangi o’zgaruvchilarni o’z ichiga oladi.Bular:  
-  pul  bazasi  (rezerv    pullar,  yuqori  quvvatli  pullar)  –  bank  tizimidan 
tashqaridagi  naqd  pullar  va  tijorat  banklari  Markaziy  bankda  saqlaydigan 
depozitlar summasi; 
- deponentlash koeffitsienti - Cr = S/ D  
Pul bazasini MV va bank rezervlarini R deb belgilasak,