5-kazus. Avtomobil transporti yillik yuk tashish shartnomasini tuzish paytida avtotransport korxonasi bilan yuk jo‘natuvchi o‘rtasida shartnoma shartlari yuzasidan kelishmovchiliklar vujudga keldi

kafolat   bergan   (delkredere)   hollar   bundan   mustasno.   Aynan   shu  mustasno

degan so‘z delkredereda javobgarlikni to‘liq o‘z zimmasiga olishini anglatadi.

3 Fuqarolik huquqi darslik II qism, TDYU Mualliflar jamoasi, T.: TDYU nashriyoti, 2016-y, 738-b

---

  

Agar   vositachi   uchinchi   shaxs   (delkredere)   tomonidan   bitimning   ijro

etilganligi   uchun   mas’uliyatni   zimmasiga   olsa,   u   alohida,   qo‘shimcha   mukofot

olish huquqini qo‘lga kiritadi, Agar shartnomada bu mukofot summasi nazarda

tutilmagan   bo‘lsa   va   belgilanishi   mumkin   bo‘lmasa,   ushbu   shartlardan   kelib

chiqib,   (FK   356-modda   to‘rtinchi   qismiga   binoan)   uning   ijro   etilishi   o‘xshash

tovarlar, ishlar va xizmatlar uchun qiyosiy holatlarda ko‘zda tutiladigan narxlar

bilan belgilanadi. 

  

Komission mukofot miqdori quyidagi ko‘rinishda belgilanishi mumkin: 

    a)   vositachi   tomonidan   bajarilgan   bitimning   narxiga   bog‘liq   bo‘lmagan

belgilangan narxda; 

    b)   komitent   tayinlagan   narx   bilan   vositachi   bitimni   bajaradigan   ko‘proq

foydaliroq narx o‘rtasidagi farq ko‘rinishida; 

  d) vositachi tomonidan amalga oshirilgan bitimning foizlarida; 

taraflar tomonidan kelishilgan boshqa usulda

4

Deklerede   bu   vositachilikdagi   o‘ziga   xos   tavakkalchilik   hisoblanadi,

fuqarolik munosabatlarida, umuman, kafillikda ham, kafolat berishda ham umumiy

qoidalarga tayanib aytadigan bo‘lsak, bu xatti-harakat uchun haq olinadi. Shuning

uchun ham delkredere uchun haq to‘lash shart qilib belgilab qo‘yilgan.

4  O‘zbekiston   Respublikasi   Adliya   vazirligi   O‘zbekiston   Respublikasining   fuqarolik   kodeksiga   sharh   2-jild,

T.:"Baktria press", Toshkent-2013-y, 840-b.

---