5-kazus. Avtomobil transporti yillik yuk tashish shartnomasini tuzish paytida avtotransport korxonasi bilan yuk jo‘natuvchi o‘rtasida shartnoma shartlari yuzasidan kelishmovchiliklar vujudga keldi

Uchinchi muammo,  yuk jo‘natuvchi shartnomaga avtotransport korxonasi

yuk jo‘natuvchiga, yukni oluvchiga kechiktirib yetkazib berilganda to‘lanadigan

haq   miqdoridagi   zararni   qoplash   kerakligini   kiritishni   talab   qildi.   FK   717-

---

moddasiga   muvofiq,   tashuvchi   yukni   belgilangan   mudddatda,   agar   muddat

belgilanmagan   bo'lsa,   oqilona   muddatda   yetkazib   berishi   lozim.   Bu   uning

majburiyati hisoblanadi. FK 718-moddasi hamda yuqorida ta’kidlangan Vazirlar

Mahkamasining   213-sonli   qarori   bilan   tasdiqlangan   yuk   tashish   qoidalari   90-

bandiga binoan, taraflar tashish shartnomasi bo‘yicha majburiyatlar buzilganligi

uchun qonun hujjatlariga muvofiq javob beradilar.

670-I   sonli   "Xo‘jalik   yurituvchi   subyektlar   faoliyatining   shartnomaviy-

huquqiy bazasi to‘g‘risida"gi qonun 25-moddasiga  muvofiq, tovarlarni yetkazib

berish   muddatlari   kechiktirib   yuborilgan,   to‘liq   yetkazib   berilmagan,   ishlar

bajarilmagan   yoki   xizmatlar   ko‘rsatilmagan   hollarda,   tovar   yetkazib   beruvchi

(pudratchi)   sotib   oluvchiga   (buyurtmachiga)   kechiktirilgan   har   bir   kun   uchun

majburiyat bajarilmagan qismining 0,5 foizi miqdorida penya to‘laydi, biroq bunda

penyaning   umumiy   summasi   yetkazib   berilmagan   tovarlar,   bajarilmagan   ishlar

yoki   ko‘rsatilmagan   xizmatlar   bahosining   50   foizidan   oshib   ketmasligi   lozim.

Penyani   to‘lash   shartnoma   majburiyatlarini   buzgan   tarafni   tovarlarni   yetkazib

berish   muddatlarini   kechiktirib   yuborish,   to‘liq   yetkazib   bermaslik,   ishlarni

bajarmaslik   yoki   xizmatlarni   ko‘rsatmaslik   oqibatida   yetkazilgan   zararni

qoplashdan ozod etmaydi.

  

Demak, haqiqatan ham, yuk tashuvchi yukni o‘z vaqtida yetkazib bermagani

uchun   javobgar   hisoblanadi.   Shuning   uchun   yuk   jo‘natuvchining   shartnomaga

bunday shartni qo‘yishi to‘g‘ri va qonuniy.