|
www.ziyouz.com kutubxonasi
12
edi. Ba'zida Doniyorga rahmim kelib:
— Qo’yday yuvosh odamning dilini og’ritganing nimasi, yanga? — desam, Jamila menga:
— Ke, qo’y, shuni gapirma! — deb qo’lini siltab kulib qo’yardi? — E, shunchaki bekorchilikdan
hazillashamanda. Nima biron joyi kamayib qolarmidi!
Bora-bora yangamga qo’shilib men ham hazil-huzul qiladigan bo’ldim. Chunki Doniyorning
Jamilaga ma'noli tikilib qarashlari menga g’alati tuyula boshladi. Ayniqsa, Jamila qop ko’targanida
Doniyor ko’zining qiri bilan unga tikilib qolardi. Har kim o’zi bilan o’zi ovora bo’lib, ko’pchilik ish
bilan alaxsib, buni payqamaydi, deb o’ylaydi shekilli. Aravakashlar qiyqirig’i ot-aravalarning
ko’pligidan stansiyaning xuddi bozorga o’xshab ketgan to’s-to’polon hovlisida Jamila qanchalik
qiynalmasin, sira bo’sh kelmay yelib-yugurib ishlaganidan, qahqaha urib kulganidan u hammadan
ajralib ko’zga yaqqol tashlanib turardi. Jamila arava chetiga qo’yilgan qoplarni ko’kragini kerib
yelkasiga olarkan, qop-qora, qo’ng’ir soch o’rimlari yerga tegay-tegay deb ketar, salmoq bilan orqasiga
burilganida esa, qisiq ko’zlarining qorachigiari kipriklari orasidan yalt etib ko’rinardi. o’shanda qop
ko’targan Jamila kopponning eshigiga yetgunga qadar Doniyor uni zimdan kuzatib qolardi. Men buni
payqab yurardim. Hadeganda ko’nglimga og’ir olmagan bo’lsam ham, lekin keyinchalik Doniyorning
yangamga bunday zimdan nazar tashlab yurishi menga yoqmadi, hatto izzat-nafsimga tekkandek bo’ldi
Hech kimga ravo ko’rmay, qizg’anib yursamu, Jamilaga boshqalar qolib, Doniyorboy ko’z tiksa-ya.
«Doniyorki Jamilaga ko’z tikdimi, boshqalardan xafa bo’lmasam ham bo’larkan! Tavba!» — derdim
jahlim chiqib o’zimga o’zim.
Endi Doniyorni mo’min-qobil yigit deb aytmoq u yoqda tursin, yomon ko’ra boshladim. Shundan
keyin men yana yangamga qo’shilib, uni masxara qila boshladim. Ammo bu hazilimizning tagi zil
bo’ldi.
G’alla tashib yurgan qoplarimiz orasida olachadan tikilgan yetti pudlik katta bir qop bor edi.
Hamisha yangam ikkovimiz uni kopponga olib borib yerga to’kardik, chunki uni bir kishi
ko’tarolmasdi. Bir kuni xirmonda aravalarga yuk ortayotib, yangam bilan birga haligi katta qopni
Doniyorning aravasiga tashladik-da, ustidan boshqa qoplarni bostirib qo’ydik. Qani, nima qilar ekan,
deb o’yladik o’zimizcha.
Xirmondan kun chiqarda jo’nab ketdik. Yo’lda rus qishlog’ida birovning bog’iga kirib, Jamila
ikkovimiz olma o’g’irlab chiqdik-da, yo’l-yo’lakay qahqahlab kulishib ketdik. Jamila bora-borguncha
Doniyorga «ilib ol!» deb olma otib bordi. Olma tugagandan keyin biz odatdagicha uni chang-to’zonda
qoldirib, ancha uzoqlashib ketdik. Doniyor daradan chiqa berishdagina bizni quvib yetdi, temir yo’l
berk ekan, uning ochilishini kutib turishga to’g’ri keldi. Bu yerdan to stansiyagacha birga keldik. Bu
orada haligi yetti pudlik qop yodimizdan ko’tarilib ketibdi, xayolimizda hech gap yo’q, g’allani tashib
bo’lay deb qoldik. Bir mahal Jamila biqinimga turtib, Doniyorni ko’rsatib bir kulib qo’ydi. Doniyor
arava ustida turgan ekan. «Buni nima qilsam ekan?» degandek haligj katta qopning u yoq-bu yog’iga
qarab turardi. So’ngra u Jamilaning qiqir-qiqir kulayotganini payqab qolib, bizning sinamoqchi
bo’lganimizni sezdi shekilli, qip-qizarib ketdi.
— Hoy, ishtoningni baland ko’tar, tushib ketmasin tag’in! — deb qichqirdi Jamila.
Doniyor unga bir o’qrayib qaradi-da, qopni nari-beri surib aravaning chetiga keltirdi, so’ngra uni
bir qo’li bilan suyab turib, yerga sakrab tushdi. Hash-pash deguncha bo’lmay, zildek qopni bir siltab
yelkasiga oldida, koppon tomon yura boshladi. Biz, qani, nima qilar ekan, deb o’zimizni go’llikka
solib, sir bermay turdik, boshqalar ham unga parvo qilishgani yo’q. Hamma ham qop ko’tarib
yurishibdi-da, kim bilan kimning ishi bor deysiz. Ammo Doniyor trapga yaqinlashganda Jamila uning
orqasidan yugurib ketdi:
— Buni qayerga olib boryapsan, esing joyidami o’zi, shu yerga tashla, nima, hazilni
tushunmaysanmi?
— Nari tur! — deb Doniyor uni jerkib soldi. Shoxi singan Jamila o’ng’aysizlanib, trapdan chiqib
ketayotgan Doniyorning orqasidan kulib qarab:
Jamila (qissa). Chingiz Aytmatov
Do'stlaringiz bilan baham: | 
