2-mavzu: shaxs va uning faoliyati. Motiv va motivasiya. Reja

A.Adlerning  shaxs  nazariyasi

  individual  psixologiya  sifatida  tanilgan.  U  ham  an’anaviy 

ravishda  psixoanalitik  yo’nalishga  kiradi  va  u  Freydning  nazariyasiga  qarama-qarshi  nazariya 

sifatida rivojlandi. A.Adler nazariyasining asosiy mazmuni quydagilar bilan bog’liq:  

  soxta finalizm;  

  ustunlikka (afzallikka) intilish; 

 

qadrsizlanish va uning o’rnini to’ldirish hissi; 

  ijtimoiy qiziqish; 

  hayot stili (uslubi); 

 

kreativ «Men». 

Soxta  finalizm

  -  Adler  bo’yicha,  insonning  asosiy  maqsadini,  inson  yo’nalishini 

belgilaydigan  maqsadini  haqiqatda  tekshirib  bo’lmaydigan-soxta  maqsad  deb  tasavvur  qiladi. 

Ammo  soxta  bo’lishiga  qaramay,  ular  odamni  faollikga  undovchi  manba  hisoblanadi  va  uning 

harakatini  tushuntiradi.  Ba’zi  odamlar  tinimsiz  mehnat  va  ozgina  omad  bilan  hamma  narsaga 

erishish mumkin degan tassavur bilan o’z hayotlarini tuzadilar. Adler bo’yicha, bu tasdiq faqat 

soxta, qattiq mehnat qilganlarning ko’pi, o’z xizmatlariga yarasha olmaydilar. Inson hayotiga ta’sir 

ko’rsatadigan  soxta  ishonchga  boshqa  misollar  ham  keltirish  mumkin.  «To’g’rilik  -  yaxshi 

siyosat», «hamma odamlar teng bo’lib yaratilgan».  

Individual  psixologiya  tarafdorlari,  psixologik  fenomenlarni  finalizm  prinsipiga 

asoslanmasdan turib tushunib bo’lmaydi, deb qattiq turib oladilar. Sabablar, kuch, instinkt, ta’sir 

tushunish uchun asos bo’lmaydi, faqatgina soxta maqsadgina odamning xulq-atvorini tushuntira 

oladi.(Adler A. 1930 y.)