Quloq tomoq

Koxlear nevrit (neyrosensor chala karlik)
Koxlear nevrit – eshituv analizatorining periferik va 
markaziy bo‘limlarining zararlanishi.
Neyrosensor chala karlik shunday kasallikka kiradiki, 
unga tashxis qo‘yish va davolash usullari bir necha 10 yil-
lardan beri o‘rganilmoqda. Eshitish a’zolarining zararlani-
shi hozirgi sharoitda zaharli omillar ta’sirida kelib chiqib, 
bu o‘z navbatida chala karlikka va yaxshi eshitmaslikka 
olib kelmoqda. Quloqning neyrosensor yaxshi eshitmasligi 
bir necha klinik tekshiruvlar va izlanishlar natijasida qu-
yidagi kasalliklarda asosiy belgilardan biri sifatida kuzatil-
ishi aniqlandi:
– yuqumli kassalliklar (griрp, O‘RVI, yuqumli parotit, 
sifilis);
– tomirlardagi o‘zgarishlar natijasida kelib chiqadigan 
kasalliklar (giрertoniya va giрotoniya kasalliklari, vertebro-
bazilar dissirkulatsiya, serebral ateroskleroz);

---

54
– kimyoviy sanoatning zararli ta’siri va ba’zi dori modda-
lari (antibiotiklar, aminoglikozidlar, salitsilatlar va bezgakka 
qarshi dorilar) ta’sirida kelib chiqadi. Nevritning yuzaga ke-
lishiga asosan infeksion kasalliklar (griрp, meningit, parotit), 
dorilar ta’siri (antibiotiklar, diuretiklar, salitsilatlar tarkibida 
og‘ir metallar bo‘lgan), kalla-miya shikastlanishi, quloqning 
mexanik shikasti, barotravma sabab bo‘lishi mumkin.
Bemor quloqdagi shovqindan, eshitish qobiliyati pasay-
ganidan, vaqt-vaqti bilan boshi aylanishidan, muvozanati 
buzilganidan shikoyat qiladi.
Diagnostikasi. Hozirgi vaqtda eshitish a’zolarini tekshi-
rishda ko‘p rejali tekshiruvlar o‘tkazilmoqda. Bu tekshiruv-
ga eshitish a’zolarini o‘tkazuvchi va eshitishni qabul qiluv-
chi yo‘llar faoliyatini vestibulyar analizatorini o‘rganish 
kiradi. Ya’ni qonning ivuvchanligini, yurak-tomir va jigar 
faoliyatini o‘rganish natijasida aniqlanadi.
Profilaktikada eshituv a’zolari funksiyasini aniqlashda 
audiometrik va audiologik ko‘rsatkichlarni tahlil qilish ke-
rak bo‘ladi. Shu bilan birga kamertonal sinamalar o‘tka-
zish, tonal audiogramma yozish ham kerak bo‘ladi.
Quloqning  neyrosensor  chala  eshit     masligini  tekshirish 
rejasiga impendansometriya usuli kiradi. Bu usul bilan esh-
ituv suyakchalari zanjirining buzilishi, nog‘ora bo‘shlig‘ida 
ekssudat yig‘ilishi, eshituv yo‘llari funksiyasining buzilishi 
aniqlanadi.
Davolash:  mikrosirkulatsiyani yaxshilaydigan vositalar 
antixolinesteraza preparatlari, anti gistamin vositalar, bio-
gen stimulatorlar, vitaminlar bilan davolash kerak. Bundan 
tashqari, ionoforez, prozerinli ultrafonoforez, igna sanchib 
refleksoterapiya va giрerbarik oksigenatsiya o‘tkaziladi. 
Davo naf bermagan taqdirda quloqni eshituv apparatlari 
bilan protezlagan ma’qul.
Davolash  asosan klinik laboratoriya tekshiruvlari, in-
dividual tekshiruvlar asosida o‘tkaziladi. Kasalni davolash 
har bir kasallik kelib chiqishida, uning patonezi vaqtida 
o‘sha bemorda allergiya bor-yo‘qligini aniqlashdan iborat.

---

55