Maxsus pedagogika



Download 6,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/163
Sana31.12.2021
Hajmi6,87 Mb.
#249812
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   163
Bog'liq
Maxsus pedagogika. Po latova P.M

23


Imbetsillik 
debil darajadan birmuncha og‘ir darajadir. Aqliy nuqsonning 
imbetsillik darajasida oligofreniyaning o'ziga xos xususiyatlari va namoyon 
bo‘lishi  birmuncha  yaqqol  ko‘rinadi.  Birinchi  navbatda,  bu  muayyan 
holatlarda  umumlashtira  olmaslik,  hatto  oddiy  tushunchalami  hosil  qila 
olmasligi  bilan  ajralib  turadi.  Imbetsil  bolalarning  mantiqiy  fikrlash 
jarayonlari juda  past  darajada  bo‘ladi.  0 ‘qigan  materialning  mazmunini 
ilg‘ab  ololmaydilar.  Yordamchi  savollar  orqaligina  qisman  mazmunini 
tushunishlari  mumkin.  Ko‘rish  va  eshitish  analizatorlari  qabul  qilgan 
axborotlarni  tahlil  qila  olmasligi  natijasida  harflarni  eslab  qolishda 
qiynaladilar,  o'xshash  tovushlarni  bir-birlariga  aralashtirib  yuboradilar. 
Kitobdagi  matnlarni  mexanik  ravishda  o ‘qib,  mazmunini  tushuntira 
olmaydilar.  0 ‘ngacha  sanash,  o‘n  ichida  hisob-kitob  qilishlari  mumkin. 
Lekin  ularda  murakkab  son  haqidagi  tushunchalar  yo‘q.  Ularning  so‘z 
boyligi  kam  boiib,  nutqi  ifodasiz,  jumlalari  qisqadir.
Ularning harakati deyarli differensiyalashmagan.  Sekin harakat qilish, 
bo‘shanglik  yozuv  va  mehnat  malakalarini  egallashlariga  xalaqit  beradi. 
Ular  faoliyatlarida  tashabbuskorlik,  mustaqillikka  intilish  kabi  shaxsiy 
xislatlar bo'lmaydi.  0 ‘zlarining mustaqil ishlarini aqliy jihatdan tushuntirib 
bera  olmaydilar.  0 ‘rgangan  ish  uslubi,  malakalar o'zgartirilsa  bu  bolalar 
shoshib  qoladilar.  Shu  sababli  ulami  hayotga  moslashtirishda  muntazam 
nazoratga,  rahbarlikka  va  yordam ga  m uhtojlik  sezadilar.  Ayrim 
m a’lumotlarni o ‘zlashtirish qobiliyatlarini  ko‘rish mumkin.  Ba’zan sodda 
jumlalami tushuna oladilar,  narsalaming sodda,  umumiy belgilariga qarab 
ulaming  farqlarini  bilishlari  mumkin.  Ularni  o ‘qish,  yozish  va  tartibli 
sanash  elementlariga  o‘rgatish  mumkin.  0 ‘zlariga xizmat  ko‘rsatishning 
elem entar  malakalari  bor.  Elementar  hissiyotlari  nisbatan  saqlangan 
bo‘lib,  hamdardlik,  yordam berishga  intilish,  rag‘batlantirish  va tanqidga 
to ‘g‘ri munosabatda bo‘lish nisbatan saqlangan. 0 ‘z imkoniyatlariga to ‘g‘ri 
baho  berish,  o ‘zlarining  mhiy  va jismoniy  nuqsonlari  uchun  qayg'urish 
ham   uchraydi.  H arakat  tizim lari  q o ‘polligi  bilan  ajralib 
turadi. 
M urakkablashm agan  oligofreniyaning  yengil  va  o ‘rta  darajasidagi 
imbetsillar  jismoniy  mehnatning  oddiy  turlarini  egallashlari  mumkin. 
Imbetsillikning  og‘ir  darajalarida  ularni  eng  sodda  ish  turlariga  ham 
o ‘rgatish  mumkin  emas.  Imbetsillikda  aqliy  nuqson  turli  xilda  namoyon 
bo‘ladi. Imbetsillikning yengil turlarini debillikning og‘ir turlaridan ajratish 
birmuncha  qiyin  diagnostik  ishdir.  Bunday  hollarda,  yaxshisi,  yengil 
darajadagi  imbetsillarni  yordamchi  maktablardagi  diagnostik  sinflarga 
yuborish  maqsadga  muvofiqdir.  Imbetsil  darajadagi  oligofrenlarda 
reflekslarning  buzilishlari  ham  ko‘zga  tashlanishi  mum kin.  Ba’zan 
tutqanoqlar  bo‘lishi  mumkin.  Bosh  miya  tuzilishining  displaziyasi  — 
mifcrosefal va gidrosefal holatlar uchraydi.  Ulaming tana tuzilishida jismoniy 
buzilishlar,  serebral  endokrin  buzilishlari  ko‘zga  tashlanadi.

Download 6,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish