zbekiston respublikasioliy va rta maxsus ta'lim vazirligi


 Oirliklar bilan kuchni tarbiyalash uslubi



Download 10,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet120/266
Sana31.12.2021
Hajmi10,34 Mb.
#249805
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   266
Bog'liq
021futbolnazariyasivauslubiyatipdf

5.1.1. Oirliklar bilan kuchni tarbiyalash uslubi
Futbolchilar  trenirovkasida  asosiy  mushak  guruhlari  kuchini 
tarbiyalashda  og’ir  narsalar  bilan  bajariladigan  mashqlardan  keng 
foydalaniladi.  Biroq  muayyan  darajada  jismoniy  kamol  topgan, 
jumladan,  kuchga  ega  bo’lgan  malakali  futbolchilar  bilan  ishlaganda, 
shtangachilaming  klassik  harakat  mashqlaridan  doimiy  sur’atda 
foydalanish mumkin emas. Bunda og’irlik miqdori maxsus mushaklar va 
mushak  guruhlari  ishidagi  zarur  o’zaro  aloqani  buzmasligi  va 
harakatning  o’ziga  xos  strukturasini  saqlaydigan  boMishi  kerak.  Shu 
munosabat bilan ogMrlashtirilgan belbog’ yoki nimchalardan foydalanish 
kerak,  ularning ogMrligi  futbolchi  vaznining 3-5%, ya’ni  3-4  kg atrofida 
boMsin.  Bunda variantlashtirilgan va qo’shma ta’sir etuvchi  uslublardan 
foydalangan ma’qul.
Variantlashtirilgan  uslubning  mohiyati  ogMr  narsalar  bilan  va 
ularsiz  bajariladigan  mashqlardan  eng  muvofiq  miqdorda  galma-gal 
foydalanishdir.  Jumladan,  yuqorida aytib  o’tilgan  7-8  sakrashdan  iborat 
mashqlar quyidagi tartibda bajarilishi kerak:
- birinchi seriya -  ogMr narsalarsiz  14-16 marta sakrash;
-  ikkinchi  seriya  -   ogMr  nasalar  (3-4  kg  li  belbog’  yoki  nimcha) 
bilan  14-16  marta  sakrash;  bunda  sakrash  mashqini  bajarishga 
qo’yiladigan  talablaming  hammasi  toMa  saqlab  qolinadi  (mashqning 
koordinasion strukturasini saqlash, poldan depsinishdagi tezkorlik);
- uchinchi seriya -  og’ir narsalarsiz 14-16 marta sakrash.
Qshimcha  ta’sir  etuvchi  uslubning  mohiyati  shundaki,  jismoniy
sifatlami  rivojlantirish  mashqlami  bajarish texnikasini  takomillashtirish 
bilan  uzviy  bogMiq  holda  olib  boriladi.  Futbolda  bu  uslubni  texnika, 
taktika  va  o’yin  mashqlarini  takomillashtirish  jarayonida  qo  llash 
mumkin.
145


Texnik-taktik harakatlami bajarayotganda fiitbolchi vaznining 3-5% 
iga  teng  belbog’  yoki  nimchadan  foydalaniladi.  Tabiiyki,  butun 
trenirovka  mobaynida  mashqlaming  hammasini  og’ir  narsalami 
qo’llagan  holda  bajarilishi  shart  emas.  Darsdan  ko’zlangan  maqsadga 
qarab  nagmzkalami  ko’paytirish  yoki  ozaytirish,  og’ir  narsalar  bilan 
mashq  bajarishni  mashg’ulotning  boshida,  oxirida  yoki  o’rtasida 
qo’llash  mumkin.  Og’ir  narsalar  hisobiga  o’z  vaznini  orttirib  borish 
bilan  siltanish,  harakatda  yo’nalishni  o’zgartirish  va  sakrash  vaqtida 
kinetik energiyani  oshirish mumkin.  Agar bunda og’ir narsasiz boMgani 
kabi,  juda  qisqa  vaqtda  bo’lsa  ham,  inersiya  yengib  o’tilsa,  tabiiyki, 
tezlik-kuch potensiali o’sadi.
Tadqiqotlar maksimal  og’irlikning 20%  gacha vaznli  og’ir narsalar 
bilan  bajariladigan  mashqlami  qoMlash  ham  dinamik  kuchni 
rivojlantirishga  samarali  ta’sir  etishi  mumkin  ekanligini  ko’rsatdi. 
Masalan,  futbolchilar  o’rta  hisobda  100  kg  og’irlikdagi  yukni  ktarib 
o’tira oladilar. Binobarin, ular uchun eng qulay og’irlik  18-20 kg dir.  Bu 
holda yuk va yuksiz harakat tezligi oshadi. Harakatni imkoni boricha bor 
kuch, maksimal tezlik bilan bajarish kerak.
Og’ir  yuk  sifatida  qum  to’lg’azilgan  ryukzakdan  foydalangan 
ma’qul.  Birinchidan,  bu  tabiiy  harakat  qilishga  halaqit  bermaydi. 
Ikkinchidan,  butun  gumhga  mashqlami  bir  vaqtning  o’zida  bajarish 
imkonini 
beradi. 
Uchinchidan, 
futbolchilar 
shtangadan 
foydalanganlarida,  shtanga  grifi  ularning  yelkalariga  botib,  og’ritadiki, 
bu  hol  emotsional  shaylikni  pasaytirib,  kayfiyatni  o’zgartiradi  va 
mashqning koordinasion stmkturasini yomonlashtiradi.
Maksimal  og’irlikning  20%  iga  teng  vaznli  og’ir  narsalar  bilan 
bajariladigan mashqlar:
1. 6-9 sm li tayanchda oyoq uchiga ko’tarilish va tushish.
2. Sakrab-sakrab yugurish.
3. Turgan joyida dam u, dam bu oyoqda sakrash.
4.  Gimnastika  skameykasida  goh  o’ng,  goh  chap  oyoq  bilan 
depsinib yuqoriga sakrash.

Download 10,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   266




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish