Илмий фаолиятга тайёргарлик асослари

 «ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ МУАММОСИ» ТУШУНЧАСИ 
МАЗМУНИ 
 
Магистрант танлаган тадқиқот соҳасида муаммонинг мавжудлиги 
тадқиқот долзарблигининг зарурий кўрсаткичи ҳисобланади. 
Муаммо бу билиш билан билмаслик ўртасидаги ўзига хос 
чегарадир. У олдинги билим етарли бўлмаган, янги билим эса ҳозирча 
ривожланган шаклга эга бўлмаган ҳолатда пайдо бўлади. 
Муаммо ҳар доим одамларнинг қандайдир самарали амалий ёки 
назарий ҳаракатларга эҳтиёжлари ҳақидаги билимлари билан уларни 
амалга ошириш йўллари ва воситаларини билмаслиги ўртасидаги 
зиддиятдир. 
 
Илмий маънодаги муаммо бу билишни ривожлантириш 
жараёнида объектив тарзда вужудга келадиган масала ёки ечими 
амалий ёки назарий манфаат касб этадиган масалалар мажмуидир. 
У айни шу пайтгача эришилган билимлар даражасининг етарли 
эмаслигини идрок этиш, қайд қилиш бўлиб, бу янги фактлар, алоқалар, 
қонунларнинг, мавжуд назариялардаги мантиқий хатоларни аниқлаш 
оқибати ёки амалиётнинг олинган билимлар доирасидан четга чиқишни 
талаб этадиган янги эҳтиёжларининг пайдо бўлиши оқибати 
ҳисобланади. 
Муаммони ҳал этиш янги билимни олиш ёки у ёки бошқа ҳодисани 
изоҳловчи, ҳодисанинг хоҳлаган йўналишда ривожланишига таъсир 
кўрсатиш имконини берадиган омилларни аниқлаш демакдир. 
 
Илмий тадқиқот муаммосини ифодалаш бу, ўз моҳиятига кўра, 
илмий тадқиқот мазмунининг кристаллаштирилишидир. Шунинг учун 
муаммонинг тўғри қўйилиши бутун иш муваффақиятининг гаровидир.
Муаммони тўғри қўйиш учун, танланган мавзудаги қуйидаги 
жиҳатларни билиш зарур:
• ниманинг ишлаб чиқилганлигини,
• ниманинг заиф ишлаб чиқилганлигини,
• қайси нарса устида ҳеч ким ишламаганлигини, буни фақат мавжуд 
адабиётларни ўрганиш асосида бажариш мумкин.

---

78