O‘zbekiston respublikasi fanlar akademiyasi

Кўпқатламли Хопфилд тўри. Кўпқатламли Хопфилд тўри ўзида бир 
нечта бир қатламли Хопфилд тўрлари мажмуидан тузилади. Бунда ҳар бир қатлам 
ўзига қўшни бўлган қатламлар билан боғланган бўлади ҳамда қайта алоқа ҳам 
таъминланади. Ўз навбатида бир нечта қатламда таққослаш бир-бирини 
кучайтиради. 3-расмда кўп қатламли Хопфилд тўри архитектураси келтирилган 
[10].
1) Конструкция: ҳар бир қатламдаги боғланишлар ўзаро тўлиқ боғланган 
бўлади. Қўшни қатламлар бир-бири билан вазнлашган ўзаро боғланишга эга. 
Хусусан, икки қатламли Хопфилд тўрини олиб қаралса, кичик хусусиятлар 
биринчи қатламда 
ўзаро таққосланади, йирикроқ элементлар иккинчи қатламда 
мос вазнли боғланишлар ёрдамида таққосланади.
2) Энергетик функция: икки қатламли Хопфилд тўрининг ўзини тутишини 
кўриб чиқиш учун 
қатламда тўрнинг ҳолати 
ҳолат вектори билан 
қатламда тўрнинг ҳолати мос равишда ҳолат вектори билан берилган

---

49 
3-расм. Кўпқатламли Хопфилд тўри архитектураси 
бўлсин. Ҳолат вектори бутун икки қатламли тўр учун (1) ифода билан берилади. 
Бунда вектор берилган векторлар конкатенациясидан иборат
Умумий энергетик функция қуйидагича ифодаланади: 
бу ерда 
қатламинг жорий ҳолатдаги энергияси, 
қатламинг жорий ҳолатдаги энергияси, 
- 
ва 
қатлатларнинг 
ўзаро ҳолатлари энергияси. 
га 
га 
нисбатан вазнлаштириш параметрлари ҳисобланади.
ва 
ни Лангранж 
кўпайтувчилари деб ҳам қараш мумкин.
-қатламда нейрон тўрининг ўзини тутишини қуйидагича энергетик 
функция билан ифодалаш мумкин
мос равишда қатламда
каби ифодаланади. 
3) Ҳар бир қатламни боғланишлар вазнлари. Ҳар бир қатламда мосликни 
текшириш масаласини энергия функциясини минималлаштириш деб қараш 
мумкин [21]. Мисол учун, 
– қатламда мосликни текшириш жараёнини қараб 
чиқсак. Бунда 
қатлам билан ўзаро боғликликни инобатга олмасак, 
таққослашнинг энергетик функция барча чекловларни инобатга олиб қуйидагича 
ифодаланади: 
. 
Қуйида таклиф қилинаётган алгоритм қадамлари кетма-кет тавсифланган 
бўлиб, ушбу алгоритм Хопфилд тўрлари асосида банк мижозининг кредитга 
лаёқатлилигини баҳолашга хизмат қилиши назарда тутилган.