Тошкент-2021 3 Январь 2021 7-қисм Тошкент январь 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Январь 2021 7-қисм
Тошкент
MAKTAB O‘QUVcHILARIGA ONA TILI FANINI O‘QITISHDA ZAMONAVIY 
MeTODLARDAN FOYDALANISH
Safarova Nargiza Hamrayevna
Buxoro viloyati , Buxoro shahar skolioz bilan 
kasallangan bolalar uchun ixtisoslashgan sanatoriy 
turidagi 23-son maktab-internat 
ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi
Annotatsiya: ushbu maqolada maktab darslarida ona tili fanini o‘qitishda zamonaviy 
metodlardan foydalanish haqida so‘z boradi. uslublarning qo‘llanilishi. 
Kalit so‘zlar: nutqiy o‘sish, grammatika, rivojlanishning 5 bosqichi, innovatsion yondashuv
har bir millat borki o‘z tili bilan go‘zal. sababi til millat ko‘zgusi deyishadi. Bizning 
o‘zbek tilimiz ham xuddi shunday. Millatimizning madaniyati, ma’naviyatini yoritib beruvchi 
hisoblanadi. o‘z sohasining yetuk muraxassisi bo‘lgan inson o‘z tilini ham puxta bilmog‘i kerak. 
Zero, husnixat, imloviy xatolarning yo‘qligi o‘sha insonga bo‘lgan iliq hislarni beradi. savodli 
avlodni tarbiyalash uchun albatta o‘zimiz savodli bo‘lmog‘imiz darkor. Birinchi o‘rinda til 
me’yorlariga amal qilish so‘ng esa yozuvimizning imloviy xatolarsiz ekanligiga e’tibor bermoq 
darkor. 
Maktab yoshidagi o‘quvchilarni ona tiliga qiziqtirish uchun albatta ona tili fanida yutuqlarga 
erishgan insonlarni tanishtirish kerak. so‘ng esa albatta o‘quvchilarga dars o‘tishda multimedia 
vositalaridan foydalanish darkor. 
ona tili fanidan asosiy va muhokamali mavzulardan biri uslublarni o‘rganish hisoblanadi. 
uslublar turli sohalarda turlicha qo‘llanadi. Xususan, so‘zlashuv uslubi kundalik so‘zlashuv 
jarayonini yaratadi. Bu uslubda ikki yo‘nalish bor ya’ni adabiy so‘zlashuv hamda oddiy so‘zlashuv 
uslubi. adabiy so‘zlashuv uslubi adabiy til me’yorlariga amal qilgan holda amalga oshadi. shu bilan 
birga ushbu uslub sahnada, begona kishilar bilan suhbatda, turli davra yig‘inlarida foydalaniladi. 
oddiy so‘zlashuv uslubi bu kundalik turmushda, ko‘cha-ko‘yda, qarindoshlar hamda oila a’zolari 
bilan bo‘ladigan suhbatlarda foydalaniladi.
Bilamizki, bundan tashqari rasmiy uslub, badiiy uslub, ilmiy uslub, publitsistik uslublar ham 
bor. ushbu uslublarning ishlatilish joylari alohida.
uslublar
qayerlarda qo‘llanilishi
Yozma yoki og‘zaki
ilmiy uslub
ilmiy kitoblar, fan darsliklar, 
akademiklar tomonidan hamda o‘quv 
jarayonlarida
Yozma 
Badiiy uslub
she’rlar, nasriy asarlar, badiiy 
kechalar hamda sahna ko‘rinishlarida
Yozma 
so‘zlashuv uslubi
ko‘chada, uyda, sahnada, davra 
suhbatlarida
og‘zaki
rasmiy uslub
farmonlar, qarorlar, qonunlar hamda 
Prezident murojaatlarida
Yozma
Publitsistik uslub
Maqola, ocherk, publitsistik 
asarlarda
Yozma
uslublarni yaxshi o‘rganish uchun ham ona tili fanining o‘rni ahamiyatlidir. adabiyot fani esa 
badiiy uslubni qo‘llashga zamin yaratadi. Yozuvchilarning ijod mahsuli qanchalik darajada go‘zal 
hamda o‘tkir ekanligini tushunib yetishda as qotadi. 
Vodiylarni yayov kezganda,
Bir ajib his bor edi menda...
chappar urib gullagan bog‘in,
o‘par edim vatan tuprog‘in...
shoir hamid olimjon qalamga olgan ushbu satrlarda inson qalbiga go‘zallik urug‘larini 
qadaydigan o‘zgacha iliqlik bor. Badiiy uslubni chuqur o‘rganmoq uchun albatta inson kitoblarga, 
badiiy adabiyotlarga oshno bo‘lmog‘i darkor. o‘quvchilarga adabiyot fanini o‘qitishda ham 
zamonaviy va interaktiv usullardan foydalanish kerak, toki ularning o‘zlari qiziqsinlar. sababi 

---

19