Математика фанини ўҚитишда замонавий ёндашувлар ва инновациялар модули бўйича

5. Коммуникатив компетенция — ўқувчиларда гуруҳларда ва 
жамоаларда ижодий ишлай олиш, ҳамкорлик қила олиш. Ўқувчиларнинг 
билим, 
кўникма, 
малакалари 
ва 
компетентлилик 
даражаларини 
шакллантириш бўйича тарих фани таълими мақсадларини ва баҳолаш 
мезонларини аниқроқ ва яққолроқ белгиловчи қуйидаги тамойиллар 
белгиланди. 
Билиш, ўрганиш — ўрганилган материални билиб олиш, қайта айтиб 
бера олиш. 
Тушуниш, идрок қилиш — ўрганилган материални хотирада сақлаб 
қолиш, моҳиятини идрок этиш ва тушунганликни намойиш қилиш, бир 
дарвдан бошқа даврга кўчира олиш. У ёки бу ҳолатга танқидий баҳо бера 
олиш. Мунозараларда иштирок эта олиш. Ўзининг фикрини ва қарашларини 
фанда олган билимлари асосида ҳимоя қила олиш. 
Қўллай олиш — ўрганилган умумий тушунча, атамаларни, муаммоли 
вазиятларга, мисол орқали тадбиқ эта олиш ҳамда самарали қўллай олиш; 
Жамоада ишлай олиш ва етакчилик қобилиятларини намоён этиш; турли хил 
роллар ва масъулиятларни қабул қила олиш; бошқалар билан биргаликда 
самарали меҳнат қила олиш. 
Анализ (таҳлил) ва синтез, фильтр қилиш — берилган муаммони 

---

73 
ҳал қилиш учун зарур маълумотларни турли хил манбалардан тўплаш, 
тартибга солиш, таҳлил қилиш; ўрганилган бир бутун материални майда 
бўлакларга, таркибий қисмларга ажрата олиш ва улар орасида 
муносабатларни ўрнатиш ва таҳлил қила олиш; аниқланган хусусий 
натижаларни умумлаштириб, асосийларини ажратиш, хулоса чиқара олиш. 
Танқидий фикрлаш ва тизимли фикрлаш — Масалани англашда ва 
мураккаб қарорлар қабул қилишда пухта далиллар келтиришдан 
фойдаланиш; тизимлар воқеалар ва ҳодисалар, вазиятлар ўртасидаги узвий 
боғлиқликни англаш. 
Баҳолаш ва хулоса чиқариш — Воқеа ва ҳодисаларга баҳо бера 
олиш, муаммоли вазиятни маълум ички ёки ташқи мезонлар асосида баҳолаш 
ва таққослаш, сабаб ва оқибатларини ўрганиш, натижаларни таҳлил қилиш 
асосида танқидий фикрлаш, хулоса чиқаришдир.