Қадимги юнон-рим тарихи

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-§. Ijtimoiy hayot 
Duaufani o`g`li  Xetining o`z o`g`li  Pepiga nasihati 
Ushbu  matn  bizgacha  (29-30  betlar)  yangi  podsholikning  ikki  papirusida  yetib  kelgan  
(Hozirgi  Britaniya  muzeyida  saqlanadi).    Olimlarning    fikricha,  bu  papiruslar    O`rta  podsholik 
davrida yaratilgan nasihatnomani  maktab o`quvchilarining  ko`chirib yozgan mashqlaridir. 
Xeti o`g`li Pepini poytaxtdagi  kotiblar maktabiga  olib borayotib,  yo`l bo`yicha unga  kotibni 
mavqeini  hikoya qilib boradi. U to`la ishonch va  ishni bilish bilan  kotiblik kasbini  afzalliklarini 
ta`kidlaydi.    Xetu  turli  xil  kasblarni    og`ir,  mashaqqatli  ekani,  bu  kasb  egalarini  och-yalong`och 
hayotini  yorqin tasvirlaydi. 
 Agarda men seni kitoblarni o`z onangdan  ko`ra ko`proq sevishga majbur qila olsam edi,  agar 
men  ularni  go`zalligini    seni  oldingda  ko`rsata  olsam  edi.  Bu  boshqa  barcha  lavozimlardan  
yaxshi…  Qachon  u    [kotib]  hali  bola,  uni  olqishlay  boshlaydilar.  Uni  topshiriqni  bajarish  uchun  
yuboradilar  va    u  old  matoni  kiyish  uchun  qaytmaydi.  Men      haykaltaroshni  elchi  sifatida,    yoki  
zargarni elchiligini ko`rmadim, lekin men  misgarni uni o`chog`i  olovi oldida ishda ko`rdim. 
Uni  barmoqlari  timsohni  terisiday  edi,  u  baliq  ikrasidan  yomon  hid  chiqaradi.  Keskich  bilan 
ishlaydigan har bir  hunarmand dehqonga qaraganda  ko`p charchaydi, uning dalasi-yog`och, uning 
quroli-metall. Tunda u bo`sh bo`lganda, qullari ishlaganidan ko`p ish qiladi. 
U tunda chiroq yoqadi. Tosh yo`nuvchi har qanday qattiq tosh  bo`yicha ish qidiradi. Qachon u 
tugatsa uni  qo`li holsiz tushadi, u charchagan. U qosh qorayguncha shunday o`tiradi, uni tizzalari 
va yelkasi bukilgan.  
Sartarosh  kechqurungacha  soch  oladi…  Kimni  soch-  soqolini  olish  uchun    u  ko`chadan-
ko`chaga sang`iydi. U qornini to`ydirish uchun o`z mehnatini   yeydigan asalariga  o`xshab qo`liga 
kuch beradi…  

---

 
 9 
 
 
Men  senga  yana  devor  quruvchisi  to`g`risida    hikoya  qilaman.  U  doimo  kasal,  chunki  u 
shamollarga  duch  qilingan.  U    qiyinchilik  bilan  lotoslarda
3
    bog`langan  holda    qiyinchilik  bilan 
quradi. … uni barcha kiyimlari – juldur,  u faqat bir marta  yuvinadi… 
Nonni  u uyiga beradi;  uning bolalari   kaltaklangan, kaltaklangan  … Dehqonda kiyim abadiy. 
Uni ovozi “abu” qushi kabi baland… U charchaydi. … u kimgadir  sher ostida tinch  bo`lganidayu 
tinch. U doim kasal bo`ladi… U kechqurun  zo`rg`a  uyiga  qaytadi,  unga yana  borish kerak.   
Tikuvchi -  uy ichida,  ayolga qaraganda unga yomon.  Uning oyoqlari, uning qornida. U havo 
bilan    nafas  olmaydi.    Agar  u  bir  kunda    yetarlicha  gazlama    ishlab  chiqarmasa,    u  botqoqlikdagi 
lotosdek  bog`langan.  U yorug`likni  ko`rish uchun  xizmatchiga non beradi.  
… Qachon chopar begona mamlakatga chiqsa, sherlar va  osiyoliklar oldidagi qo`rquv  tufayli 
o`z  mulkini    bolalariga  vasiyat  qiladi.    Va  u  agar  Misrga  qaytsa,    o`z  bog`ga  zo`rg`a    yetsa,  o`z 
uyiga kechqurun zo`rg`a yetib borsa  u yana qayta borishi kerak… 
 
Bo`yoqchida barmoqlar o`lik baliq kabi qo`llansa  hid chiqaradi, … uni qo`li  to`xtamaydi. 
 
Etikdo`zga  juda  yomon,  u  doim    qashshoqlikda.    Kimgadir  o`lik  baliqlar    orasida  tinch  
bo`lgandek, unga ham shunday tinch. U terini kovshaydi.   
Kir  yuvuvchi  qirg`oqda  timsoh  bilan    yonma-yon  qatorda  kir  yuvadi…  Bu        mashg`ulot   
sening   oldinga tinch emas… Unga aytadilar:  Agar  sen   
keltirishga kechiksang,  seni lablaring tayoq yeydi…   
Men  yana  senga    baliqchi  to`g`risida  hikoya  qilaman,    boshqa  har  qanday    lavozimga  
qaraganda unga yomon. Qara u daryoda  timsohlar bilan   bir qatorda  ishlamaydimi…   
Qara, hech qayerda ham kotib lavozimidan tashqari boshlig`i bo`lmagan lavozim  yo`q, chunki 
u o`zi boshliq.  
 
Хрестоматия по истории  древнего мира. М., 1991. 29-30 стр