Қадимги юнон-рим тарихи

Shumer maktabida o`quvchini ahvoli 
 
Mesopotamiyada  maktablar  shumer  davridan  ma`lum.  Ular  loy  taxtachalar  uyi  deb  atalgan,  
chunki ularda o`quvchilar  loy taxtachalarda yozib, ular bo`yicha  o`qir edilar. Bulg`usi  kotiblar 
loy  taxtachalar  uyi  o`quvchilarini    o`qituvchilar  ko`rinishidan    qattiq  ushlaganlar.    Shumer  tilida  
yozilgan bir taxtachada  shunday o`qiymiz: 
Taxtachalar uyida nazoratchi menga “Sen nega kechikding”? deb tanbeh berdi.  
Men qo`rqdim “Meni yuragim tez –tez dukilladi”,  
O`qituvchiga  yaqin kelib yergacha ta`zim qildim.  
Taxtachalar uyi otasi meni  taxtachamni so`rab oldi,  
-u mendan norozi edi, meni urdi,  
Keyin men dars bilan tirishdim, dars bilan qiynaldim.  
Qachon o`qituvchi tartibni  tekshirganda taxtachalar uyida.  
Qamish kaltakli menga tanbeh berdi:  
“Ko`chada  ehtiyot bo`lish kerak:  kiyimni yirtish mumkin emas!  
– va urdi meni 
Taxtachalar uyi otasi 
                                                 
80
 aynan: “Meni egam”. Haqiqatan mendan keyin faqat 3 kun  yashaydi”. 
81
 yunoncha – “kelib chiqish”.
 

---

 
 61 
 
 
meni oldimga ko`chirilgan taxtachani  qo`ydi:  
Sinf nazoratchisi bizga  buyruq berdi:  “Ko`chirib  oling”   
Men taxtachani  oldim  qo`limga,  
unga yozdim.  
Lekin taxtachada men tushunmagan narsa bor edi.   
Uni men o`qiy olmadim.  
Shunda nazoratchi berdi menga tanbeh:  
“Sen nima uchun ruxsatsiz gaplashding?”  
– va urdi meni.  
Kuzatuvchi aytdi: 
“nima uchun sen ta’zim qilding ruxsatsiz?” 
-va urdi meni; 
Tartibga qarovchi odam aytdi: 
“nima uchun turding ruxsatsiz?” 
-va urdi meni; 
Xizmatchi aytdi:  
“nima uchun  ketding ruxsatsiz?”  
–va urdi meni  
Tayoqli odam aytdi:  
“nima uchun  qo`lingni ruxsatsiz ko`tarding?”  
–va urdi meni  
-Kotib taqdiri meni jonimga tegdi?  
-Kotib taqdiridan men nafratlandim.  
Хрестоматия по истории  древнего мира. М., 1991. 68 стр